İstanbul, asırlar boyu hem coğrafi konumu hem de sahip olduğu zengin kültürel geçmiş ile çok önemli bir yere sahip olmuştur. 18. ve 19. yüzyıllarda yaşayan Balyan Ailesi ise İstanbul’u İstanbul yapan önemli eserlere imza atmıştır.
Balyan Ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda Osmanlı Devleti için hassa mimarları, padişah için sarayda çalışan mimarlar, olarak görev almışlardır. Balyan Ailesi, Kayserili bir Ermeni ailesi olarak bilinseler de tarihçi İlber Ortaylı’ya göre soyları Maraş’a dayanmaktadır. İlber Ortaylı’nın iddasını doğrulayan belge ise 1875 yılında bir Fransız Dergisinde yayımlanan Garabet Balyan’ın oğlu Sarkis Balyan’ın röportajıdır. Ropörtajda aile köklerinin Maraş’a dayandığını söylemiştir.
1764 yılında Kirkor Amira Balyan, hassa mimarı olarak sarayda görev yapmaya başlamış ve bu görevi 1831 yılına kadar devam ettirmiştir. Burda dikkat çeken başka bir konu ise ”Amira” sıfatıdır. Amira sıfatı Ermeniler arasında saraya dahil olan yüksek makamlara ulaşan kişilere verilen bir sıfattır.
Krikor Balyan ve kardeşi Senekerim Balyan, Balyan Ailesinin ilk kuşaklarıdır. Onların arkasından gelen ve önemli bir yere sahip olan Krikor Balyan’ın oğlu Garabet Amira Balyan’dır. Aile bu şekilde yukardaki resimdeki gibi devam etmiştir. Balyan Ailesi, Osmanlı Devleti’nin klasik mimari üslubu ile Batı ve Türk mimarisini harmanlayarak Türk Barok Mimarisi adı verilen bir üslup yaratmışlardır. Aynı şekilde Balyan Ailesi, Osmanlı’nın son zamanlarında yapılan cami, saray, köşk vb. eserlerinin çoğunu yapmıştır. Bu dönemde Osmanlı Mimarisinin özünden koptuğu yönünde eleştiriler almışlardır.
Balyan Ailesinin Başlıca Yapıtları ;
- Dolmabahçe Sarayı; Dolmabahçe Sarayı, şüphesiz Balyan Ailesinin en gözde eserlerinden biridir. Sarayın yapımına 1843 yılında başlanmış ve 1856 yılında yapımı tamamlanmıştır. Balyan Ailesinden Garabet Balyan ile Nigoğos Balyan tarafından Barok Mimari tarzı ile yapılmıştır.
- Çırağan Sarayı ; Çırağan Sarayı’nın yapımı 1863 yılında başlamış ve 1867 yılında tamamlanmıştır. Balyan Ailesi üyelerinden Nigoğos Balyan mimarlığını, Sarkis Balyan ve Hagop Balyan mühendisliğini yapmıştır. Balyan Ailesinin bıraktığı en önemli eserlerden biri olan Çırağan Sarayı, aynı Dolmabahçe Sarayı gibi Barok Mimari tarzı ile yapılmıştır.
- Kuleli Askeri Lisesi; Kuleli Askeri Lisesi, Sultan Abdülhamit Dönemi’nde Anadolu yakasına yapılmıştır. Mimarlığını ise Garabed Amira Balyan üstlenmiştir.
- Ortaköy Camii; Sultan Abdülmecit tarafından Mimar Nikoğos Balyan’a 1853 yılında yaptırılmıştır. Cami, Neo Barok Tarzının bir ürünüdür. Boğaz için sembol yapıtlardan biri haline gelen Ortaköy Camii, diğer adıyla Büyük Mecidiye Camii, eşsiz bir konuma yerleştirilmiştir ve mimarisi ile dikkat çekmektedir.
- Dolmabahçe Camii; Dolmabahçe Camii ya da diğer adı ile Bezm-i Âlem Valide Sultan Camii, Dolmabahçe Sarayı’nın hemen yanında bulunmaktadır. Sultan Abdülmecit’in annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından yapımı başlatılıp ölümü üzerine Sultan Abdülmecit tarafından tamamlan bu yapının mimarlığını ise Garabet Balyan üstlenmiştir.
- Beylerbeyi Sarayı; 1861 yılında Sultan Abdülaziz Dönemi’nde yapımına başlanan ve 1865 yılında yapımı sona eren Beylerbeyi Sarayı’nın mimarı Sarkis Balyandır.
- Küçüksu Kasrı; İstanbul’un Küçüksu semtinde bulunan bu kasır, Sultan Abdülmecit tarafından mimar Nikoğos Balyan’a 1856 yılında yaptırılmıştır. Kasırlar, özellikleri gereği Padişah malı olup günübirlik kullanılan yapılardır. Küçüksu Kasrı ise genellikle av köşkü olarak kullanılmıştır.
- Galatasaray Üniversitesi; Galatasaray Üniversitesi ya da Galata Sarayı Enderun-u Hümayunu, Sultan Abdülaziz’in isteği ile 1871 yılında mimar Sarkis Balyan tarafından yapılmıştır.
Balyan Ailesi’nin İmzasının Bulunduğu Bazı Yapılar;
* Sarayburnu’ndaki Saray* Beşiktaş Sarayı
* Beylerbeyi Sarayı
* Valide Sultan Sarayı
* Defterdar Sarayı
* Aynalıkavak Kasrı
* Nusretiye Camii
* Selimiye Kışlası ve çevre yapıları
* Davutpaşa Kışlası
* Beyoğlu Kışlası
* Darphane-i Amire
* Valide Bendi
* Topuzlu Bendi
* Yangın Köşkü* Beşiktaş Makruhyan Ermeni Okulu (1866)
* Çırağan Sarayı (1863 – 1871)
* Valide Camii, kardeşi Hagop Balyan’la birlikte (1871),
* Zeytinburnu Barut Fabrikası (1874),
* Beşiktaş-Akaretler 138 daireli evler (1874)
* Harbiye Nezareti, bugünkü İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Taşkışla binası
* Mekteb-i Tıbbiye, bugünkü Galatasaray Lisesi’nin binası
* Maçka Silahhanesi, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Yabancı Diller Yüksekokulu
* Gümüşsuyu Kışlası
* Malta köşkü
* Baltalimanı Yalısı
* Galatasaray adasından eski köşk
* Adile Sultan Sarayı (Kandilli)
* Yıldız Sarayı Büyük Mabeyin Binası
* Çadır Köşkü, Malta Köşkü
* Şale Köşkü (2. kısım)
* Çit Kasrı
* Çağlayan Kasrı (Kağıthane)
* Ayazağa Köşkü (Maslak)
* Kalender Köşkü
* Zincirlikuyu Kasrı
* Tokat Köşkü (Beykoz)
* Alemdağ Av Köşkü
* Abdülaziz Av köşkleri
* Sultan Çiftliği Köşkü (İzmit)
* Kâğıthane Camii
* Bahariye Nezareti
* Maçka Karakolhanesi
* Hamidiye Saat Kulesi
Ve daha fazlası…
very nice blog
af62fod23441k83b