İçindekiler
Leman Cevat Tomsu
1913 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Kayseri şehrinde dünyaya gelmiştir ünlü mimarımız Leman Cevat Tomsu. Mustafa Cevdet Bey, Tavlusun Köyü’nde namını dilden dile dolaştıran babasıdır. Ailenin soyadı ”Tomsu”, Tavlus’un köy meydanından gelmektedir. Beş yaşındayken Erenköy Kız Lisesi’ne yatılı olarak okula gönderildiği bilinmektedir ve ilk ve orta öğrenim zamanlarını bu okulda tamamlayıp mezun olmuştur. 1930 yılında Güzel Sanatlar Akademisi’ne yazılan ünlü mimarımız , yüksek lisansını 1934 yılında tamamlamıştır ve 472 nolu diploma sahibi mimar olarak mezun olmuştur. İstanbul Mimarlar Odası’na 499 numara ile kayıt olmuştur. Bu mesleğe İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Müdürlüğü’nde çalışan Martin Wagner’in ile başlamıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Şubesi’ne 1941 yılında asistan olarak girmiştir.
Doçent unvanını ”Bursa Evleri” ile alırken bu tezi 1950 yılında kitap olarak yayımlanmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mesleğini sürdürdüğü zamanlarda Almanya, Fransa , İsveç ve İtalya’nın bazı illerinde savaş sonrası gelişmiş ve modern mimarlık şehirleşme sorunları üzerinde incelemeler, tetkikler yapmıştır .İlerleyen zamanlarda profesörlük unvanını almıştır. Tomsu, 1936-1959 yılları arasında 17 uygulama projesi yapmıştır. Katıldığı yarışmalarda 5’i birincilik olmak üzere 14 ödül almıştır. Tüm eserlerinde dönemin mimarlık yaklaşımlarını olduğu gibi yansıtan modernist sade bir dil tuttturmuş ancak 1940’lı yıllara doğru geleneksel vurgunun arttığı bir tasarım anlayışına yönelmiştir.1975 yılında emekli olurken 29 Nisan 1988 tarihinde hayata gözlerini yummuştur.
Aynı zamanda Türkiye’deki İstanbul Mimarlar Odası’na kaydolan ilk kadın mimarımız olarak Türkiye Mimarlık tarihindeki yeri oldukça önemlidir.
Projeleri
- Cerrahpaşa Poliniklinik Binası
- Samsun Merkez Banka Proje Müsabakası
- Şehremini Halk Evi Projesi
- Kayseri Halk Evi Binası
- Gerede Halk Evi Projesi
- Uludağ Sanatoryumu
Mimar Kemaleddin Bey
Mimar Kemaleddin Bey, bir bahriye subayının tek oğlu olarak 1870 senesinde İstanbul’un Acıbadem semtinde dünyaya gözlerini açmıştır. Babası Bahriye Miralaylarından Ali Bey, annesi Sadberk Hanım’dır.1875 yılında ilköğrenimine başlamıştır. Ortaöğrenimine 1881 yılında babasının görevi dolayısıyla gittikleri Girit’te devam etmiştir. Sonrasında ailesiyle birlikte İstanbul’a dönmüş ve orta öğrenimini de burada tamamlamıştır.
1887-1891 tarihleri arasında Henedesei Mülkiye Okulu’nda (İstanbul Teknik Üniversitesi) okumuştur. Bu okulda eğitim gördüğü zamanda Alman mimar Jachmund’un mimarlık dersleri ve projelerine oldukça önem vermiş ve okulu bitirdiği zaman Prof. Jachmund’un asistanı olmuştur. Dört sene boyunca bu görevi yerine getiren mimarımız bu arada okul dışındaki özel bürosunu açarak ilk eserlerini kendi bürosunda tasarlamaya başlamıştır. 1895 yılında mimarlık eğitimini daha da üst seviyeye taşımak için devlet bursuyla Berlin’e gönderilmiş, Charlottenburg Technische Hochschule’de iki sene üstün mimarlık eğitimi almıştır. Aynı zamanda Mimar Vedat Bey ile Birinci Milli Mimarlık Akımı’nın öncüleri olmuşlardır.
1900’den sonra Hendese-i Mülkiye Mektebi’nde Alman mimar Jachmun’un ayrılmasıyla boşalan mimarî tasarım dersini devralmıştır. 1909 yılında Evkaf Nezareti’nin başına geçen ünlü mimarımız, burada görevini yerine getirdiği zamanlarda önemli ve değerli eski yapıların onarımını, beş tane yepyeni Vakıf Han aynı zamanda birçok türbe ve camiler yapmıştır. Önemli mimarımız, Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti’nin kurucularındandır. Şark Demiryolları Şirketi” adına dört tren istasyonu tasarlamıştır.
57 yıllık yaşamına sürekli yenilerini eklediği yüzlere varan önemli mimari yapıtların yanı sıra çok sayıda Osmanlı anıt yapısını ilk kez bilimsel bir yaklaşımla restore ederek ülkemizdeki restorasyon çalışmalarına öncülük etmiştir. 1919 yılında İngiliz yönetimine geçen Kudüs’te Mescid-i Aksa’nın onarımı için Kudüs müftüsü tarafından Kudüs’e çağrılmıştır. Çağrıyı pozitif iletiyle kabul eden Kemalettin Bey, Mescid-i Aksa Camii’nin onarımında gösterdiği başarıdan ötürü, İngiliz Kraliyet Mimarlar Akademisi’ne (RIBA) şeref üyesi olarak seçilmiştir. Başkent Ankara’da bambaşka birçok yapıya imza atmıştır. Bu sıralarda Ankara Palas Şantiyesi’nde kaldığı odada 13 Temmuz 1927 tarihinde geçirdiği beyin kanaması sonucu hayata gözlerini yummuştur. İstanbul’daki Bayezid Camii bahçesinde ise mezarı yer almaktadır.
Bunlara ek olarak yirmi liralık banknotların ön yüzünde Mustafa Kemal Atatürk, arka yüzünde de ünlü mimarımız Kemaleddin’inin illüstrasyonları yer almaktadır.
Eserlerinin Bir Kısmı
- Eyüp Anadolu Lisesi’nin inşaatı
- Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi binasının inşaatı
- Şemsi Paşa İlköğretim Okulu’nun inşaatı
- Ankara Evkaf Apartmanı inşaatı (Yapımı sırasında vefat etmiştir)
- Çamlıca Kız Lisesi inşaatı
- Bostancı Camii inşaatı
- Bebek Camii inşaatı
- Yeşilköy Camii inşaatı
- Kamer Hatun Camii, Beyoğlu
- Reşadiye Mektebi (günümüzde Eyüp Ortaokulu) inşaatı
- Sultan Reşat Türbesi inşaatı
- Gazi Osman Paşa Türbesi inşaatı
- Mahmut Şevket Paşa Türbesi inşaatı
- Ahmet Cevat Paşa Türbesi inşaatı
- Ali Rıza Paşa Türbesi inşaatı
- Hüsnü Paşa Türbesi inşaatı
- Fethiye Camii Koca Sinan Paşa Medresesi restorasyonu
- Tayyare Apartmanları, Laleli
- İstanbul Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Vakıf Hanları inşaatı
- Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası inşaatı
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kütüphanesi
- Filibe Gar Binası
- Edirne Gar Binası onarımı
- Bandırma Haydar Çavuş Camii’nin yeniden inşası
- Gazi Eğitim Enstitüsü binası inşaatı
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Müdürlüğü binası inşaatı
- Vedat Tek tarafından başlatılan Ankara Palas projesinin son şeklini vererek tamamlanması
- Kudüs Mescid-i Aksa restorasyonu projelendirmesi (1922-1926)
Mustafa Kemal Abadan
Ünlü mimarımız Mustafa Kemal Abadan 1958 senesinde Ankara’da dünyaya gözlerini açmıştır. İlköğrenimini başkentimizde tamamladıktan sonra; ortaöğrenimini Almanya’da Münih civarında bir okulda bitirmiştir. Başarılı ve donanımlı bir eğitim hayatı geçiren mimarımız lise öğreniminin ilk yıllarını Amerika’da Lawrenceville okulunda geçirdikten sonra bazı sebeplerden ötürü 1975 yılında İstanbul’a dönerek lise hayatını Robert Koleji’nde sonlandırıp , buradan mezun olmuştur.
Çizime ve görsel sanatlara oldukça ilgi duyan Mustafa Kemal, yüksek eğitimini mimar olarak sürdürmeye karar vermiş ve bu ilgi ve yakınlığını hayatının merkezine koyabilmek için Amerika’da Cornell Üniversitesi’nin Mimarlık Fakültesi’ne adını yazdırmıştır. Son derece başarılı bir 5 yıl geçiren mimarımız elde ettiği, adını duyurduğu ödüllerle lisansüstü eğitime devam etme hakkını elde etmiştir. 1983 yılında Master derecesini de yine Cornell Üniversitesi’nden alarak işe atılmaya baş koymuş, Skidmore,Owings ve Merrill (SOM) Şirketi’nde ”tasarımcı” olarak görevine başlamıştır.
Eğitim hayatı gibi iş hayatı da son derece başarılı geçen mimarımız kısa bir zaman içerisinde çok önemli projelerde baş tasarımcı olarak görev almıştır. En önemli eseri New York’ta inşa edilen ilk camiidir.(Islamic Cultural Center) tasarımında Abadan yaratıcılığını, tüm İslam Devletlerini temsil etme zorunluğunda olan bu binayı soyut geometrik şekiller kullanarak çağdaş bir mimari anlayışı ile çözerek ortaya koymuştur. Bu yüksek başarısı 1985’te Associate ve 1989’da da Associate Partner olarak SOM’in yönetim kadrolarına seçilmesiyle sonuç bulmuştur. Bu zamanlarda dünyanın dört bir yanında başarılara koşan projelere imzasını atan mimarımız bir süre de SOM’in Londra’daki bürosunda önemli hizmetler vermiştir.
1995’te SOM’in ortakları arasında seçilmiş, Mustafa Kemal Abadan bununla birlikte şirketin hem en genç hem de ilk yabancı ortağı olma sıfatını layığıyla kazanmış ve tüm sorumluluklarını yerine getirmiştir. Özellikle son 7 yıldır kendi projelerini yürütmektedir.
Son 3-4 yıl içinde önemli mimari ödüller de alan projelere, bu yıl ise Venedik Bienal’inde de sergilenen Singapur ‘da ileri bakışlı bir büro binası projesi eklenmiştir. Son 19 seneden beri New York’ta yaşayan Mustafa Kemal Abadan, ışıklandırma tasarımcısı Susan Brady-Abadan ile evli ve bir çocuk sahibidir.
Mehpare Evrenol
Mimarlık sektörünün gözde isimlerinden biri olan Mehpare Evrenol , İzmir Amerikan Koleji’nde lise eğitimini tamamladıktan sonrasında 1977 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümü’nden mezun olmuştur.1982 senesine kadar Şehircilik kürsüsünde asistan olarak görev yapmıştır. 1990 sonrasında ise kurucusu olduğu Evrenol Mimarlık’ta kentsel tasarım, mimari, iç mimari projeler genel yöneticisi ve CEO olarak görev yapmaktadır.
Yüksek Mimar Mehpare Evrenol, dünyanın en büyük gayrimenkul fuarı olan 2013 MIPIM kapsamında 9 kategoride 2 proje ile birlikte finale kalan tek mimarımız olmuş , bizi her zaman olduğu gibi gururlandırmıştır. Hayatımıza geçirdiği Bosphorus City ve Akasya Acıbadem projeleri ile MIPIM’de iki ödül almayı başarmış, göğsümüzü kabartmıştır. Ünlü mimarımız başarılı projelere imza atıp adından söz ettirmeye devam etmektedir.
Milli Mimarlığa Adım: Sedad Hakkı Eldem
1908’de dünyaya gözlerini açıp 1988 yılında yuman ünlü mimarımız Sedad Hakkı Eldem meslek hayatı süresince ”Türkiye’ye özgü milli bir mimarlık anlayışı” ile adını duyurmaktadır. Tasarımlarında sürekli yararlandığı mimari ”Osmanlı Sivil Mimarisi”dir. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde Milli Mimari Semineri adında bir araştırma merkezi kurmuştur. Bu seminer hala sürerliliğini devam ettiren Osmanlı Sivil mimari örneklerini belgeleyerek milli bir mimarlık fikri geliştirmeyi amaçlamıştır.
Eldem, Geleneksel Türk evi plan tipini yeniden yorumlayarak bol pencereli ve ince direkler üzerinde oturan yapılar inşa etmiştir.1986 senesinde Zeyrek Sosyal Sigortalar Kompleksi tasarımıyla Ağa Han ödülüne layık görülmüş , adını duyurmaya devam etmiştir. İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi, Yalova Termal Oteli, İstanbul Hilton Oteli en önemli ve kıymetli eserleri arasında yer almaktadır.
Bu yazımı burada sonlandırırken hepinize keyifli okumalar diliyorum…:)
- The Interlace
- The Fosun Foundation
- Dynamic Tower: Dönen Gökdelen
- Müze Gazhane
- Mimari Tasarımda Çevre Analizleri