Versay Sarayı: Eşsiz Bir Fransız Şatosu

İçindekiler

Versay Sarayı’nın Mimarisi

Versay Sarayı, Fransız Mimarisi’nde çok önemli bir yere sahip olmakla birlikte Fransa’daki Barok Dönem’in sonunu ve Klasik Dönem’in başlangıcını sembolize etmektedir. Hem inşası için harcanan parayla hem de çok önemli tarih sahnelerine ev sahipliği yapmasıyla oldukça değerli bir yapıdır.

İnşası şimdinin parasıyla yaklaşık üç yüz milyar dolara mal olan Saray, ilk zamanlarda bir av köşkü olarak tasarlanmış ilerleyen süreçte ise devasa bir proje halini almıştır. Tarihte, Roma İmparatorluğu’ndan sonra ilk kez bir sarayda bu denli büyük ölçüler kullanılmıştır. Binaların projeleri Louis La Vau ve Jules Hardouin-Mansart tarafından oluşturulmuştur.

İç mekân, dış cepheye oranla daha başarılı olmuş ve sarayın iç dekorasyonu Charles Le Brun tarafından oluşturulmuştur. Toplamda 1000 m²’lik fresk ve resim, Charles Le Brun’ün atölyesinde yapılmış ve Saray’ın görkemli havasına katkıda bulunmuştur. Sarayın içindeki tören odaları uzun bir aks üstüne dizilmiş olup birbirlerine açılacak şekilde tasarlanmış ve bütün saray kralın odası etrafında düzenlenmiştir. Barok Tarzındaki İtalyan villalarından esinlenerek 1661 yılında inşa edilmeye başlanmış ve uzun yıllar ekleme yapılarak inşasına devam edilmiştir.

Toplamda 110.000 m² alan kaplayan bu görkemli sarayda 700 oda, 67 merdiven ve 200’den fazla pencere bulunmaktadır. İç tasarımı, altın kumaşlar ve ağır yıldızlı alçı kaplama ile zenginleştirilen sarayın içinde farklı yüzyıllardan kalma sayısız el yapımı heykel, resim, eşya ve mobilyalar yer almaktadır.

Yapımı sırasında asillerin istedikleri yerlerde ihtiyaçlarını giderebilmeleri gerekçesiyle; tuvalet ve banyo, projelere dahil edilmemiştir. 1768 yılına kadar işlevli veya işlevsiz olmasına bakılmaksızın pek çok yapı inşa edilmiş fakat banyo ve tuvalet eklemesi yapılmamıştır. Bu döneme kadar Versay Sarayı’nın kokusunun Avrupa’daki tüm sarayların kokusundan daha farklı olduğu söylenmiş ve bu konu uzun süre gündemde kalmıştır.

Fransız Devrimi’nden sonra Saray için yalnızca dokuz adet tuvalet eklenmesine rağmen bu tuvaletler de yalnızca kraliyet ailesi tarafından kullanılmıştır. Sarayın geri kalan sakinleri ve çalışanlar lazımlık kullanır ve yasaklanmış olmasına rağmen lazımlıklar genellikle çalışanlarca oda pencerelerinden dışarıya boşaltılmıştır. Bütün bu olaylar ise Versay Sarayı’nın kokusunun daha da çekilmez hal almasını sağlamıştır.

Yapım Aşamaları

Günümüzde müze olarak faaliyet gösteren ve XIII. Louis döneminde yapılmaya başlanan saray, günümüzdeki haline gelene dek dört aşamadan geçmiştir. Kralın isteği üzerine tuğla ve taştan yapımına başlanılan av köşkü, Le Vau tarafından büyütülmüştür. İlerleyen süreçte XIV. Louis‘in isteği doğrultusunda, dönemin ünlü mimarlarından olan Jules Hardouin-Mansart tarafından tekrardan büyütülen Saray, bugünkü klasik şeklini büyük ölçüde almıştır. XV. Louis döneminde ise Ange-Jacques Gabriel saraya avlu kanatlarını ilave etmiştir.

Aynalı Salon

Boylamı 73 metre enlemi ise 10.5 metre boyutlarında olan salon, toplamda 750 m² gibi muazzam bir büyüklüktedir. Gün ışığı içeri 17 devasa pencereden girmektedir ve pek çok altından obje ile resim ve heykelleri aydınlatmaktadır. Salondaki resim, altın kaplama heykel ve işlemeleri aydınlatan alışılagelmişin dışında büyüklüklere sahip 17 adet pencere bulunmaktadır. Pencerelerin karşılarına yerleştirilmiş 357 adet devasa ayna ile birlikte, salon oldukça görkemli bir görsel şölen niteliğindedir.

Almanya ve Fransa arasında imzalanan Versay Anlaşması için yapılan toplantının bu salonda gerçekleşmiş olması da Saray’ın tarihi açıdan önemini daha da artırmaktadır.

Versay Sarayı’nın Peyzajı

Sarayın peyzaj mimarı, aynı zamanda Vaux Sarayı’nın da peyzaj mimarı olan André Le Nôtre; ağaçlar arasında, budanarak şekillendirilmiş yeşillikler tarafından sınırlandırılmış yollar oluşturmuştur. Yollar ile; su bahçeleri, çeşmeler, heykeller ve köşkler bir geometrik düzen içerisinde konumlandırılmıştır.

Saray’ın bahçesinde hatrı sayılır büyüklükte bir gölet bulunmaktadır. Yaklaşık 2000 dönümlük araziden oluşan bahçe, tarihin en gösterişli bahçe tasarımları arasında yer almakta ve her yıl gelen ziyaretçileri büyülemeye devam etmektedir.

André Le Notre’un Versailles için çalışması Fransa’nın tarihini olduğu gibi kendi kariyerini de etkilemiştir. Özel bir eğitim almamış basit bir bahçıvan iken, pek çok bahçe ve park tasarımı yapmıştır.

Geleneksel Balo Etkinlikleri

2011 yılından beri her yaz Versay Sarayı’nda düzenlenen kostüm baloları, gelen konukları 18. yüzyılın balo deneyimlerini yaşama fırsatı sunmakta. Her yıl düzenlenen baloya dünyanın dört bir yanından katılan moda ve tarih meraklıları balonun temasına göre kıyafet seçimi yaparak sarayda ağırlanmakta.

Belirlenen belirli bir ücret karşılığında etkinlik için Barok Stili dans dersleri verilmekte, rehber eşliğinde gezi yapılmakta, kraliçenin odasında özel konserler verilmekte ve de sarayın bahçesinde yapılan havai fişek gösterisi ile birlikte kapanış yapılmaktadır.

Geçmiş yıllarda düzenlenmiş olan “Marie-Antoinnette” temalı balodaki davetlilere balo kapsamında Kraliçe Marie-Antoinnette ve XIV. Louis‘in odalarını ziyaret etme fırsatı sunulmuştur.