İçindekiler
Geçmişten günümüze gelebilmiş muhteşem eserlerden olan Çin Seddi, en yüksek noktası deniz seviyesinden1525 metre kadar yükselen tarihin çok önemli eserlerinden biridir. Kilometrelerce uzunluğa sahip olan bu yapı, yapıldığı dönem için imkansız denebilecek bir projedir. Çin’in mimari ikonlarından olan bu yapı, her yıl milyonlarca insan tarafından ziyaret edilmektedir. Rakipsiz şekilde dünyanın en uzun yapısı olma unvanını taşıyan bu yapı, bu özelliklerinden dolayı 1986 yılında UNESCO tarafından “Dünya Mirasları Listesi”ne girmeye hak kazanmıştır. Takvimler 7 Temmuz 2007 yılını gösterdiğinde “Dünyanın 7 Harikasından biri” ünvanını almıştır.
Çin Seddi, yapılışının zorluğunu aşmak için günümüzde de çoğu yerde kullandığımız ve basit makinelerin temelini oluşturan el arabasının icat edilmesine de vesile olmuştur. Bu icat sayesinde hem iş gücünden hem de zamandan tasarruf edilmiştir.
Çin Seddi’nin Tarihi
Çin Seddi, Çin’in MÖ. 403-MÖ 221 yıllarındaki beyliklerin savaştıkları dönemlerde Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao, Qin gibi birçok krallığın savaşlarında savunma amacıyla yaptıkları duvarlar yapının temelini oluşturmuştur. Daha sonraki dönemlerde beylikler sisteminden İmparatorluk sistemine geçildiğinde dönemin ilk imparatoru olan Qin Shi Huang, kuzey sınırını boydan boya kapatma kararını vermiştir. Bu karar üzerine beylik döneminden kalan surları da birleştirerek ülkenin kuzey sınırına, imkansız olduğu düşünülerek, bir yapının inşasına başlamıştır. Yapının M.S. 608 yılında bitmesine rağmen yıkılan yerlerin yeniden yapılması ya da aktif kullanılması için restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca Ming Hanedanlığı (1368-1644), Çin Seddi’ni en son olarak savunma için kullanmıştır.
Çin Seddi yapımında ve sonrasında birçok efsaneye de ev sahipliği yapmaktadır. Bu efsaneleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Duvarın yapım güzergahının, bir ejderhanın bıraktığı izler takip edilerek oluşturulduğu düşünülmektedir. Hatta duvarın kendisi dağların üzerine yatan bir ejderha şeklindedir.
- Gözetleme kulelerinde çalışanlar için kadınlar seçilmiştir. Bunun sebebi ise daha dikkatli olmaları, vicdani davranmaları ve motive olmalarıdır. Bazı çalışanlar ise talihsiz muhafızlardır, görev yerlerinden ayrılmasınlar diye bacakları kesilen muhafızlar.
- Duvarın yapımı sırasında çalışma şartlarının zorluğu ve sık sık olan kazalar sonucu ölümler meydana gelmiştir. Bu ölüler zaman kaybetmemek için duvarın yanına ya da altına gömülmüştür. Bu yapılanlardan dolayı Çin Seddi’nin harcında insan kemikleri kullanıldığı söylentisi dolaşır.
- Günümüze en yakın efsanelerden biri de Çin Seddi’nin uzaydan görünmesidir. Ancak bu tamamen yanlıştır, uzunluk bakımından görünebilecek uzunlukta olsa bile 6-7 metrelik genişliği buna engel olmaktadır.
KONUMU
Çin Seddi, Po Hay körfezinin olduğu yerden başlayarak Pekin’in kuzeyinden batıya uzanmaktadır. Daha sonra Huang-Ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanarak Gobi Çölü’nün güneyinden batıya olan yoluna devam ederek toplamda tek yol şeklinde 8851.8 km uzamaktadır. Ancak yapının bazı kısımları uzun yıllara dayanamamış ve 2500 kilometrelik kısmı yıkılmadan günümüze gelmiştir.
Çin eski zamanlarda krallıklar şeklinde yönetilen ve farklı derebeylerinin ülkenin hakimiyeti için kanlı savaşlara neden olduğu zamanlarda yirmiden fazla hanedanlık kendilerini güvenceye almak adına Çin Seddi inşasının temelini attılar. Bazı arkeolojik çalışmalara göre bu hanedanlıklar ayrıca Çin Seddi’nin dalları şeklinde yapılar yaptığı da düşünülmektedir. Bu dallanan yapılar ile eserin asıl uzunluğunun 21,196 kilometre olduğu düşünülmektedir.
YAPISI
Çin Seddi çoğu kişinin düşündüğü gibi tüm duvarları yüksek bir yapı değildir. Hatta duvarların genel yüksekliği 4-6 metre arasında değişir ve en üst kalınlığı 6 metredir. Yer bazı kısımlar hem yapı malzemesi olarak tuğla haricinde daha az dayanıklı malzemelerden yapılmıştır hem de diğer duvarlara kıyasla daha kısadır. Bu duvarlar genel olarak ana amaçlarından saparak düşmanlardan gelen saldırıları savunma için değil, yavaşlatmak içindir.
Çin Seddi, amacı gereğince her 200 metrede bir gözetleme kulesi, 9 kilometrede bir de fener kulesine sahiptir. Gözetleme ve fener kulelerinde bulunan kişilerin bayrak, flama ve duman aracılığı ile aralarında kullandıkları iletişim ile yapıyı iletişim aracı olarak da kullanılmıştır. Ayrıca bazen yer yer kale, saray ve tapınaklara da rastlanır.
YAPILMA AMACI
Çin Seddi’nin yapılış amacı olarak günümüzde birçok farklı düşünce yer alır.
- Başlangıç temellerinin atılması, hanedanların hem kendilerini korumaları hem de kuzeyde bulunan hanedanlardan gelen saldırılardan korunmaları amacı gütmektedir.
- Duvar aynı zamanda gümrük ve sınır kapısı olarak da kullanılıyordu.
- Aranan suçlular veya kaçakların kaçmasına engel olmaktaydı.
- Ülkenin yönetiminde birlik olunduğunu sembol etmektedir.
- Moğol ve Türk boylarının saldırına engel olmak amaçlanmaktadır.