İçindekiler
Aziz Petrus Bazilikası, Hıristiyanlığın kalbi olan Vatikan’da bulunmaktadır. San Pietro Bazilikası olarak da bilinen Aziz Petrus Bazilikası, iki bin metrekarelik bir alan kaplamakta ve dünyanın en büyük kilisesi olarak kabul edilmektedir. Bu Bazilika aynı zamanda Katolik aleminin en önemli dini sembollerinden birisidir. Kabe Müslümanlık için ne kadar önemli ise burası da Katolik mezhebindeki insanlar için öyle bir öneme sahiptir.
Aziz Petrus Kimdir?
Aziz Petrus Bazilikası’na adını veren bu kişi, Katolik inanışına göre ilk papa ve İsa’nın varisi olarak kabul edilmektedir. Aziz Petrus bir balıkçıdır ve aynı zamanda İsa’nın 12 havarilerinden birisi olan Andreas’ın kardeşi, İsa’nın öğrencisi ve çok yakın arkadaşlarından biridir. Defalarca kez İsa’ya bağlılık yemini etmiştir ve zamanla Hıristiyan aleminin güvenini kazanmış bir din adamı haline gelmiştir. İsa’nın ölümünden sonra İncil’in ve de dolayısıyla Hıristiyanlığın yayılmasında oynadığı rol tartışmaya kapalı bir konudur.
İsa, ölümünün yaklaştığını güvenilir dostu Petrus’a bildirmiştir fakat İsa’nın yakalanması üzerine Petrus İsa’yı üç kere reddetmiş ve bu şekilde İsa’ya sırtını dönmüştür. İsa ile onu denk görmediklerinden veya ihanetinden midir bilinmez, sırf İsa ile aynı şekilde ölmesin diye çarmıha ters bir şekilde gerilerek öldürüldüğü söylenmektedir.
Bazı kaynaklara göre ise davranışlarından pişmanlık duyduğundan dolayı kendisinin İsa ile aynı şekilde ölmeye layık olmadığını söylediği için ters bir içimde çarmıha gerildiği söylenmektedir. Bu şekilde ölümü esnasında ters haç işaretini sembolize etmiştir ve biliyoruz ki ters haç da şeytanın sembolüdür. Fakat ters haç bu şekilde sadece şeytanı ve satanizmi simgelemekten çıkmış aynı zamanda değersizliğin ve ihanetin sembolü haline gelmiş ve Petrus Haçı olarak adlandırılmıştır.
Aziz Petrus Bazilikası Yapılış Dönemi ve Mimarisi
İnşa edildiği dönemden bu yana Vatikan’ın sembollerinden biri haline gelen yapı, Roma Dönemi’nden kalma bir mezarlık üstüne inşa edilmiştir. Bu mezarlığın yanı sıra yapının İsa’nın 12 havariden birinin ve ilk Papa Aziz Petrus’un mezarı üstüne inşa edildiği de söylenmektedir. Bazilika, Vatikan’ın merkezinde bulunan San Pietro veya Aziz Petrus Meydanı olarak da bilinen devasa alanla bütünlük oluşturmaktadır.
Bu alanda M.S. 340’lı yıllarda inşaatı tamamlanan ilk yapı Aziz Petrus Bazilikası’dır ve restorasyona ihtiyacı olan yapının yeniden inşa edilmesi kararının alınmasıyla bina yıkılmış ve bir yenisi için mimar arayışına başlanmıştır. 120 yıllık yapılış sürecinde Bazilika’nın mimarı, yapımı bu kadar uzun süren yapılar için kaçınılmaz bir son olacaktır ki, pek çok kez değiştirilmiştir.
1506 yılında İtalyan Mimar Donato Bramante, kiliseyi tasarlamaya başlamıştır fakat bundan tam sekiz yıl sonra Bramante’nin hayatını kaybetmesiyle birlikte Ninja Kaplumbağalar adlı seriden adına aşina olduğumuz Raffaello Sanzio, projeyi devralmıştır. 1520 yılında ise Raffaello’nun da ölümüyle birlikte yapının yeni mimarı Michelangelo olarak belirlenmiştir. Michelangelo’dan sonra son kez mimarı değiştirilen Aziz Petrus Bazilikası’nın yapımı 1626 yılında tamamlanmış ve yapı nihayet Papa tarafından kutsanarak ibadete açılmıştır.
Yapının en çok göze çarpan bölümlerinden olan ve dünyanın en yüksek kubbesi olarak da bilinen yapının bu göz alıcı kubbesi, Michelangelo‘nun ustalık eseridir. 89 yaşında hayata gözlerini yuman ve kubbenin projesini Giacomo Della Porta adlı öğrencisine devreden Michelangelo, kubbenin tamamlanmış halini göremese de bizlere paha biçilemez bir armağan bırakmıştır.
Michelangelo, Raphael, Bramante, Bernini gibi kendini sanat alanında ispatlamış olan heykeltıraşların eşsiz heykelleriyle donatılan bazilika, Rönesans ve Barok Mimari Stilleri ile tasarlanmıştır.
Bazilikanın içinde en çok ilgi gören kısımlara geçmeden önce sizi bir konuda uyarmalıyım.
Katoliklerin dini konularda ne kadar katı olduklarını bilmeyenimiz yoktur diye düşünüyorum. İşte bu yüzden bir gün buraya yolunuz düşerse cinsiyet fark etmeksizin kıyafetlerinize dikkat etmenizi tavsiye ederim. Bazilikaya girerken omuzlarınızın örtülü olması ve diz kapaklarınızdan yukarısının da kapalı olması gerekmekte. Aksi takdirde içeri girememeniz muhtemel. Uyarmadı demeyin.
Pieta Heykeli
Bu başyapıt niteliğindeki heykel, İsa’nın çarmıha gerilmesi ardından Meryem’in oğluyla arasındaki anne-oğul ilişkisini olabilecek en iyi bir şekilde temsil etmektedir. Ayrıca Meryem’in bu kadar genç bir silüete bürünmesinin sebebi, masumiyetinin ve saflığının bir simgesidir. Pieta Heykeli, zamanında bir saldırıya maruz kalmış ve heykelden kopan parçalar büyük bir titizlikle tekrardan birleştirilmiştir. Heykel, olağan bir saldırıya karşı günümüzde kurşun geçirmez bir camın arkasında muhafaza edilmektedir.
Baldaken
Orta kısmında sunak bulunan dört ayaklı gölgelik tarzındaki yapılar baldaken olarak adlandırılmaktadır.
Kilisenin tam merkezinde bulunan neredeyse otuz metre yüksekliğine sahip olan ve spiral bronz sütunlardan yapılıp yine bronz heykellerle süslenen Baldaken, Bernini’nin eseridir ve Aziz Petrus’un mezarını işaret etmektedir.1623 yılında yapımına başlayıp 1634 yılında Baldaken’i bitiren Bernini, şüphesiz ki Aziz Petrus Kilisesi’nin oluşmasına en çok katkı sağlamış isimlerdendir.
Bazı söylentilere göre bu platformun yapımında kullanılan bronzlar kentteki tüm bronz rezervlerini tüketecek kadar çoktur. Hatta o kadar çok bronz kullanılmıştır ki Pantheon’un kemeraltındaki veya kubbesindeki bronzların baldakenin tamamlanması için kullanıldığı söylentileri ortaya çıkmıştır. Belki de bu sebeple Pantheon, Roma’da bulunan en eski “beton kubbeli” tapınaktır. Kim bilir?
Vatican Grottoes
Bodrum katında bulunan bu bölümde papaların ve yine önemli din adamlarının mezarları bulunmaktadır.
Longinus Heykeli
Uzunluğu dört metreyi aşan ve oldukça ince bir işçilik barındıran bu sanat eseri Bernini’ye aittir. İsa’nın çarmıha gerilmesi esnasında onu mızraklayan kör bir askerdir Longinus ve kendisi ancak ölümünden sonra İsa’nın Tanrı’nın oğlu olduğunu kabul etmiştir.
Holy Door (Kutsal Kapı)
Üzerinde on altı farklı altın renkli işlemeli tablo bulunduran bu kapı türünün eşsiz bir örneğidir. Bu işlemeleri daha detaylı görmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Papa VII. Alexander Mezar Anıtı
Bu mezar anıtında İskender’in hemen altında Papa’nın dört farklı öğütünün sembolü olarak dört adet kadın figürü bulunmaktadır. Ayrıca ölüm ile tezat oluşturacak kadar renkli bir çarşaf altında kalmış elinde zamanın akıp gidişini sembolize eden altın rengindeki ölüm figürü bu heykelin en çarpıcı detayıdır. Kum saatinin özellikle eklenme sebebi ise “memento mori” nin sembolize edilmek istenilmesidir. Yani bu heykel bizlere “öleceğini hatırla” mesajı veriyor da diyebiliriz. Yine bu heykelin tasarımında da Bernini’nin katkıları olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.
Aziz Petrus Heykeli ve Tahtı
Bazilikanın içinde Aziz Petrus’un bir zamanlar kullandığı tahtının üstüne yerleştirilmiş bronz bir Aziz Petrus heykeli bulunmaktadır. Heykeltıraş Arnoldo di Cambio tarafından yapılan bu heykel ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmektedir. Ayrıca insanlar heykele dokunmanın veya öpmenin şans getireceğine inanıyorlar. Bu yüzden bazilikaya girdiğinizde kalabalık bir sıra görürseniz bu sıranın heykele dokunmak için yanıp tutuşan insanlardan oluşması muhtemel.
Aziz Petrus Meydanı
Vatikan’daki en bilindik meydandır Aziz Petrus Meydanı. Bernini’nin eseri olan bu meydanın inşası 1656 yılından 1667 yılına kadar uzanmaktadır. Meydanda iki adet fıskiyeli süs havuzu bulunmaktadır. Ayrıca 320 metreye 240 metre genişliğe sahip elips şeklindeki meydan dünyadaki en büyük meydanlardan birisidir ve tam ortasında firavun tarafından yaptırılmış bir dikilitaş yer almaktadır. Tepesinde çapraz bir haç bulunan 25,5 metrelik bu dikilitaş, o zamanlar Mısır’dan Roma’ya özel olarak getirtilmiştir.
Meydanı çevreleyen sütunların hepsinin üstünde birer heykel olmak üzere toplam 140 farklı aziz heykeli bulunmaktadır. Heykeller Bernini’nin öğrencileri tarafından 1670 yılında tamamlanmış ve meydanı süslemeye başlamışlardır. Bu devasa alan neredeyse yarım milyonluk kişi kapasitesine sahiptir ve özel günlerde bu meydanda üç yüz bini aşkın insan toplamaktadır. Papa her yılbaşında burada konuşma yapmakta, ziyaretçiler ise bu kutsal ana tanık olmaktadırlar.
Bu müze niteliklerine sahip kilise o kadar fazla detay içeriyor ki yaz yaz bitmez. Fakat sizlere yüzeysel bir şekilde bu kadarını aktarabildim. Umarım yazı hoşunuza gitmiştir ve ilginizi çekebilmişimdir. Daha fazlasına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.