İçindekiler

Mimaride Cam

Silisli kumun potas veya soda, kireç gibi daha başka katkı maddeleriyle birlikte eritilmesiyle elde edilen cam Jean Jacques Rousseau’nun söylediği gibi, “tüm taşların en masumu” olarak adlandırılmıştır. Şeffaflığı çağrıştırması, var ile yok arası görünümü yüzyıllar boyunca mimari tasarım üzerinde etkili olmuş bir malzemedir. Cam  kolayca şekillendirilebilme özelliğine sahiptir. Soğuduklarında yapılarında büyük bir değişim gözlenir. Çok sert ve kırılabilir bir yapıya dönüşürler. Işığı düzgün kırma özelliğine sahip olan saydam yapı malzemesi olan cam aynı zamansa atmosfer etkilerine ve ısı değişikliklerine karşı da oldukça dayanımlıdır.

Yapılarda ilk olarak pencerelerde kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra insanların ışığı içeri almak için verdikleri çabanın önemli ürünü olmuştur. Geçmişe baktığımızda gelişim sürecinde özellikle Ortaçağ Gotik mimarlığında, kiliselerde renkli camların kullanımı görülmüştür. O dönemlerde teknolojik sınırlara bağlı boyutlarda üretilebilen ve kullanılan camlar, 16. yüzyılın sonlarına doğru sivil binalarda kullanılmaya başlanmış ve bu sayede iç mekanlara daha fazla gün ışığı alınması sağlanmıştır. Daha sonra 19. yüzyılın ortalarına doğru yaygınlaşmaya başlayan sera yapılarında, küçük parçalar halinde kullanılarak çok büyük mekanları örtebileceği gösterilmiştir.

Endüstri devriminin başlamasıyla demir ve çeliğin kullanılmaya başlanması yapılarda daha geniş açıklıkların geçilebilmesi sağlanmış ve tasarımlar bu yönde geliştirilmiştir. 20. yüzyılın başından itibaren ise cam malzeme, bina kabuğunda yer alan boşlukların kapatılması ve mekanlar içindeki konforlu yaşam koşullarının oluşmasında önemli bir rol oynamıştır. Gittikçe sayıları artan geniş cam yüzeyli binalardan sonra , tüm yüzeyi cam ile örtülmüş bina tasarımları geliştirilmiş ve yapıların şeffaf bir kabukla örtülmeleri oldukça yaygınlaşmıştır.

20. yüzyılın sonlarına doğru gelindiğinde konuşulmaya başlanan enerji krizi, binalarda enerjinin verimli kullanılması gereğini de beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda ise havalandırma, aydınlatma, ısıtma-soğutma vb. binaların kullanıcılarının temel gereksinimlerini karşılamak ve kullanılan enerji miktarını azaltmak için çalışmalara başlanmış ve camın bu doğrultuda tasarımlarda üstleneceği görevler artırılmıştır.

19. yy’dan günümüze kadar geçen zaman içerisinde, geniş olanak yelpazesine sahip mimari yapılar,  cam duvarların da kullanılmasıyla hafif, şeffaf ve havadar görüntülü yapıların gelişmesine olanak sunmuştur. Cam üzerinde yapılan teknolojik çalışmalar ve bunun sonucundaki olumlu gelişmeler mimarlar için camı daha çekici bir malzeme yapmıştır. Özellikle çelik ve camın mimari yapılarda birleşmesi saydamlık ve hafiflik yolunu açarak bu alanda yeni gelişmeler sağlamıştır. Görünen o ki camın gelişmeye açık bir malzeme olduğu gün geçtikçe daha çok kabul edilmekte ve cam mimari artık strüktürel olarak da yer almaktadır. Bir zamanlar bir ütopyadan ibaret olan cam mimarisi günümüzde artık bir gerçek haline gelmiştir. Bu anlamda bu çalışma içerisinde 9 adet mimari yapı ele alınmış ve yapısal olarak incelenerek cam binalara örnek olarak sunulmuştur.

Mimaride Kullanılan Cam Çeşitleri ve Özellikleri

Çift Cam / Isıcam

İki veya üç pencere camının ısı transferini azaltmak maksadıyla birbirlerinden vakum veya gaz ile doldurulmuş boşluklarla ayrılarak tek bir cam sistemi olarak birleştirilmeleri neticesinde ortaya çıkan sisteme Isıcam denir.

Reflektif Cam

Reflektif cam sıradan yüzdürme camın güneş ısısının azaltılması amacıyla yüzeyine metalik bir kaplama uygulanması ile elde edilir. Bu özel metalik kaplama aynı zamanda bir ayna etkisi yaratarak iç kısmın görünmesini engeller. Genel olarak bina dış cephelerinde kullanılır.

Renkli Cam

Boyalı cam binaların dış kısımlarında cephe estetiği içerisinde ise dekoratif amaçlı kullanım için önemli bir mimari enstrümandır. Cam üzerindeki kaplama içeriye transfer edilen ısı ve ışık yoğunluğunu azaltır.

cam
cam

Emaye Cam

Emaye boyalı cam temperli veya ısıl işleme tabi tutularak güçlendirilmiş, bir tarafı mineral pigmentlerle kısmen veya tamamen kaplanmış cama denir.

Düzcam

Tavlamış cam hızlı soğutma, güçlendirme veya ısıl sertleştirme gibi ısıl işlemlerin meydana getirdiği yapısal iç gerilmelere maruz kalmaz.

Temperli Cam

Aynı zamanda sertleştirilmiş cam olarak da bilinen temperli cam güvenlik camlarının bir çeşididir. Isıl ve kimyasal işlemlere tabi tutularak normal cama kıyasla daha yüksek mukavemetli olması sağlanır.

Lamine Cam

İki veya daha fazla cam plakasının PVB (Polivinil Butiral) kullanılarak ısı ve basınç yoluyla birleştirilmesi neticesinde elde edilen cama verilen isimdir. PVB kuvvetli bağlanma, optik berraklık, birçok yüzeye yapışabilme, dayanıklılık ve esneklik gibi özel uygulamalar gerektiren alanlarda kullanılan bir çeşit reçinedir.

Camın Etki Alanları

  • Dış estetiğini
  • İç görünüşünü
  • Kullanıcının görsel konforunu
  • Kullanıcının ısı konforunu
  • Yıllık enerji maliyetini
  • Havalandırma boyut ve formunu etkilemektedir

Cam Yapılara Örnekler

Glass House

Amerikalı mimar Philip Johnson’un 1949 yılında kendisi için tasarladığı evdir. Dış cephesinin ağırlıkla cam olduğu mimari eserdir. Yapının çevresinde Philip Johnson’un tasarladığı diğer tasarımlar da bulunmaktadır. Çoğunlukla dış dünyaya kapalı olan yapı Philip Johnson’a aittir. Duvarlarla çevrili bir arazide bulunan ev bir göletin de tam karşısında konumlanmıştır. Yapı tasarlanırken Alman mimarların ortaya attığı “Glasarchitektur” yani cam mimarisinden ilham alınmıştır. Bu eserin modern mimarlıkta etkileri oldukça yaygındır. Yapı adeta bir proje niteliğindedir. Minimal taşıyıcı, geometri, oran ve şeffaflık/yansıtma kavramları üzerinde değişik birçok deney yapılmıştır.

Ulusal Gösteri Sanatları Merkezi

 Fransız mimar Paul Andreu tarafından tasarlanan çok amaçlı bu bina, 2007’de titanyum ve camdan yapıldı. Bina yapay bir göl ile çevrilidir. 5.452 kişilik kapasiteye sahiptir. Tiyatro ve opera gösterilerinin merkezi durumunda.Pekin’in merkezinde, Tiananmen Meydanı ve Yasak Şehir’e yaklaşık 500 metre mesafede yer alan yapı, turistlerin de oldukça ilgisini çekmektedir. Yaklaşık 150 bin metrekarelik yüzey alanı, 213 metrelik tepe noktası ve 100 metre genişliğindeki kavisli şeffaf örtüsüyle öne çıkan eser, gün ışığından yararlanılabilmesi düşünülerek tasarlanmış.

Cybertecture Yumurtası

James Law Cybertecture tarafından tasarlanan 33 bin metrekare alana sahip ofislerin bulunduğu bu yaşam alanı 2008’de tamamlandı. Yumurta yapısını, diyagrid bir dış iskelet yapısından almıştır. (yangına dayanıklı yapı oluşturmak için çelik döküm düğümlerden yapılmıştır) 13 katlı bina, 33.000 metrekarelik ofis alanına yayılarak ve 3 kat bodrum katı 400 araçlık park kapasitesi sağlamaktadır. Bina, enerji taleplerini azaltmak için teknoloji ve sürdürülebilirliğin doruk noktasını kullanarak yeni çağ mimari yeniliklerine örnek olmaktadır.

Curitiba Botanik Bahçesi

19. yüzyıl ortalarında inşa edilen Londra’daki Kristal Saray’dan esinlenerek yapılan botanik bahçesi, Curitiba şehrinde bulunan bir botanik parktır.1991’de Curitiba’da açıldığından beri şehrin en çok turist çeken mekanlarından biridir.  278.000 m2 büyüklüğündedir. Doğu Brezilya’nın nemli Atlantik Ormanlarından birçok botanik türü içeren yapı bu özelliği ile oldukça meşhurdur. Art Nouveau tarzında inşa edilmiş 450 metrekareden fazla yer kaplayan bina, şelaleler ve çeşmelerle çevrili cam ve metalden yapılmış eşsiz bir cam kutudur.

KAIT Kanagawa Teknoloji Kampüsü Enstitüsü

Kanagawa Enstitüsü’nün öğrencileri bir parkta ağaçların arasındaymış hissine kapıldıkları bu atölyede tasarımları üzerinde huzurlu ve dinlenmiş bir şekilde daha rahat ve konforlu bir şekilde çalışıyorlar. Şeffaf olması sebebiyle bina zarif, ince ve uçuşkan bir görünüme sahip. Zeminden tavana yükselen camlar ve tavan pencereleri sayesinde şeffaf ve herhangi bir yerden bakıldığında arkasını gösteren hafiflikte.  Tokyo’nun banliyölerindeki Kanagawa Teknoloji Kampüsü Enstitüsü’nde bulunan bina, kullanıcılarına esneklik hissi veren birden çok aktivite sunmak üzere tasarlanmış.

Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Bizimle iletişime geçin.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir