Ağa Han Mimarlık Ödülleri

1977 yılından bu yana dünyanın dört bir yanında yer alan eserleri değerlendirerek her üç yılda bir verilen Ağa Han Mimarlık Ödülleri Programı (Aga Khan Award for Architecture), İslam kültürünü başarılı bir şekilde temsil edebilecek sosyal konut, çağdaş tasarım, toplumsal gelişim, restorasyon, yeniden kullanım ve bölgesel koruma işlerini kapsayan mimari projeleri ödüllendirmek üzere oluşturulmuştur. Ödül programını kuran Ağa Han; 1936 doğumlu, Harvard’da eğitim almış, koleksiyonerliğiyle de bilinen bir isimdir. Ayrıca İsmailiye mezhebinin de dini lideridir.

Bu ödüle aday olan yapıların; ödül dönemi başlangıcından önceki on iki yıllık dönemde inşa edilmiş, Müslüman bir ülkede tasarlanmış ve en az iki yıl kullanılmış olması gerekiyor. Şimdiye kadar 7 binden fazla esere verilen Ağa Han Mimarlık Ödülleri, ilk kez 1980 yılında Pakistan’ın Lahor şehrinde gerçekleştirilmiştir. Türkiye’den de birçok eser bu ödüle layık görülmüştür.

Ağa Han Mimarlık Ödülü Almış Türk Mimarlar ve Eserlerinden Örnekler

Turgut Cansever; Türk mimar, şehir plancısı ve düşünürdür. Dünyada üç kez Ağa Han Mimarlık Ödülü alan tek mimar olarak adını tarihe yazdırmıştır. Kendisi  ‘Bilge Mimar’ olarak da anılır. Ankara’daki Türk Tarih Kurumu Binası, Bodrum’daki Ahmet Ertegün Evi Yenileme Çalışması ve Demir Tatil Köyü’ndeki çalışması ile bu ödüle layık görülmüştür.

  • Emre Arolat

Aldığı uluslararası ödüllerle Türk mimarlığını yurt dışında da nitelikli biçimde temsil eden Emre Arolat, İpekyol Tekstil Fabrikası yapısı ile çağdaş, başarılı mimari ve kentsel tasarım örneklerine verilen 2010 Ağa Han Mimarlık Ödülü’nün sahibi olmuştur.

İpekyol Tekstil Fabrikası; seçici kurulun değerlendirmesine göre, çalışanların refahı ile işverenin üretim hedeflerinin mekanla bütünleşmesinde mimar ve işverenin başarılı işbirliğine iyi bir örnek oluşturması, yönetim ve üretim alanlarını aynı çatı altında bulundurması ve dünyadaki endüstri yapılarının pek çoğunda rastlanan hiyerarşik düzenleme (bireyleri statü, görev, alt ve üst arası ilişkilere göre sınıflandıran sistem) ve kötü yaşam koşullarından uzak duran mimari çözümlemesiyle ödüle değer görülmüştür. Yerel malzeme kullanımı, düşük enerji performansı, üretim alanlarına doğal ışık ve hava sağlayan iç bahçeleri, çalışanların konforu için düşünülmüş sosyal alanları da vurgulanmıştır. Emre Arolat, ödülü 25 Kasım 2010 tarihinde Katar’daki Doha İslam Sanatları Müzesi’nde gerçekleştirilen görkemli törende almıştır.

Mimarlık alanında dünyanın en büyük ödüllerinden biri olan Ağa Han Mimarlık Ödülü’ne 2001 yılında 427 proje arasından layık görülen Olbia Kültür Sanat Merkezi, mimar Cengiz Bektaş tarafından 1999 yılında inşa edilmiştir.

ağa han mimarlık ödülleri

Seçici kurul; yapının üniversitedeki yapılarda görülen birçok farklı mimari tarzla üniversitenin farklı bölgeleri arasında köprü işlevi gördüğü ve çağdaş mimari öğeleri yerel malzemelerle yaratıcı bir şekilde kaynaştırabildiği için ödüle layık olduğu değerlendirmesini yaptığını açıklamıştır.

  • Çelik Gülersoy, 1986

 İstanbul üzerine kitaplarıyla ve eski yapıların onarılması konusunda gösterdiği çabayla tanınan yönetici, turizmci, yazar ve hukukçu Çelik Gülersoy; Sultanahmet Evleri restorasyonu ile Ağa Han Ödülü’ne layık görülmüştür.

Dünyadan Diğer Örnekler

  • Tataristan Kamusal Alanlar Geliştirme Programı, Rusya Fedarasyonu

Tataristan halkı için kamusal alanlardaki öncelikleri yeniden ele alan proje, halkın özel mülkiyet eğilimini karşılamayı amaçlıyor. 2015 yılında başlatılan projede şimdiye kadar 328 farklı mekan ( parklar, havuzlar, sokaklar vb.)  yeniden düzenlendi.

  • Bibliotheca Alexandrina Antik Kütüphane, Snohetta Hamza Konsorsiyumu, İskenderiye, Mısır, 2004
  • Wasit Tabiat Koruma Alanı ve Ziyaretçi Merkezi, Şarika, Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri’nin üçüncü büyük şehri olan Şarika’daki tabiat koruma alanı ve ziyaretçi merkezi, 2005’te ıslah edilmeye başlamadan önce yıllarca çöplük olarak kullanılmış. Şimdi ise pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan, doğal çevreyi korumak ve insanları sulak alanların ekosistemleri konusunda eğitmek için kurulan bir ziyaretçi merkezi. Merkez kuş gözlemcileri ve araştırmacılar için bir cennet.

Tüm yazılarımız için tıklayınız.

Bizimle iletişime geçin!

2 thoughts on “Ağa Han Mimarlık Ödülleri

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir