İçindekiler
Ani Harabeleri’nin Genel Özellikleri
Bu yazımızda Kars’a 48 km uzaklıkta olan Arpaçay ilçesindeki ” 1001 Kilise Şehri” olarak da bilinen Ani Antik Kenti’nde bulunan ” Ani Harabeleri”ni inceleyeceğiz.
Harabeler bizlere geçmişimizle ilgili birçok bilgi verebilir, medeniyetlerin kalıntıları bölgede yaşayan insanlardan önemli izler taşır. Araştırılan dönemlerdeki yaşam koşullarının anlaşılmasında çok önemli yerleri olan harabelerden biri de ”Ani Harabeleri”dir. 78 hektarlık bir alan üzerinde kurulu olan Ani Antik Kenti, 4.5 km’lik surlarla çevrili haldedir. Bu büyük surların üzerlerinde farklı kültürleri yansıttıkları düşünülen aslan, yılan, kartal motifleri bulunuyor. Surlarda Ermeni mimarisinin yanı sıra Gürcü, Osmanlı, Selçuklu mimarilerinin etkilerini de görmek mümkün.
Geçmişte birçok millete ev sahipliği yapmış olan bu kentte çeşitli dinlere ait yerleşkeler, özel yapılar görmek mümkün. Hem İslamiyet’e hem Hristiyanlığa hem de diğer inançlara dair kalıntılar barındıran bu kentte camilere, kiliselere, ateş tapınaklarına 100-150 metre aralıklarla rastlamak mümkün. Kentin tarihini daha iyi anlayabilmek ve burada ömürlerini geçirmiş milletlerin yaşam şartlarını ortaya koyabilmek amacıyla başlanan arkeolojik çalışmalar halen devam etmektedir.
Geçmişte Ani Antik Kenti’ne girişler için birçok kapı inşa edilmiş ve böylece kente giriş çıkışların kontrol altında tutulması sağlanmaya çalışılmıştır. Hatta o kadar fazla kapı vardır ki bu şehir ”Kırk Kapılı Şehir” olarak da bilinmektedir. Bu kapılar arasında en ünlü olanı ”Aslanlı Kapı”dır. Bölgeye girişi sağlayan Aslanlı Kapı’nın surları bugün yıkılmış durumdadır. Söz konusu surların ilk yapıldıkları dönemde yaklaşık 4.5 km’lik bir alana yayıldığı öğrenilmiştir. Surların planları o kadar stratejik bir şekilde kurulmuştu ki düşman kuvvetlerin bu surlardan içeri girmesi neredeyse imkansızdı. Aslanlı Kapı günümüzde bu surlara göre daha sağlam bir vaziyettedir.
Ani Antik Kenti’ndeki Yapılar
1) Ani Katedrali
Ani Antik Kenti’nde birçok tarihi yapı bulunmaktadır. Bunların ilk akla geleni Ani Katedrali’dir. Ani Katedrali zamanında oldukça görkemli ve göz alıcı olan şehrin en büyük yapısı olma unvanını taşır. Söz konusu katedral Kral I. Gagik’in eşi Katranide tarafından 1001 yılında dönemin ünlü mimarlarından biri olan Trdat’a inşaa ettirilmiştir. Zamanında Ayasofya’nın da onarımını yapmış olan başarılı mimar Trdat, bu dikdörtgen planlı yapıyı kayalık bir zemine oturtmuştur. 1064 yılında Ani Kenti Sultan Alparslan tarafından fethedilince katedral camiye dönüştürülmüş ve Fethiye Camii olarak anılmaya başlanmıştır.
2) Genç Kızlar Kilisesi
Genç Kızlar Kilisesi, diğer adıyla ”Bakireler Manastırı”, özellikle 13. yüzyıl mimarisinden izler taşımaktadır. Ulaşılması zor bir noktaya inşa edilmiş olması dolayısıyla yapı bütünlüğünü büyük ölçüde korumuştur. Duvar korumaları ve süslemeleri sayesinde Ani Harabeleri arasında en ilginç mekanlardan biri olarak bilinmektedir. Bu ilginç yapı Arpaçay nehir vadisinin batı yakasında, kervan yolunun başlangıcında yer almaktadır.
3) Selçuklu Kervansarayı
Selçuklu devrinde ticari yol ağı üzerinde kervanların akşamları güvenli bir şekilde konaklamaları ve ihtiyaçlarını görmeleri için sultan hanı da denilen kervansaraylar yapılmıştır. Selçuklu Kervansarayı da bunlardan biridir ve Ani Harabelerinin merkezinde yer almaktadır. 12. yüzyılda inşa edilmiş olan bu yapının günümüze kadar gelebilmeyi başaran taç kapısı, dönemin Selçuklu mimarisini en güzel yansıtan örneklerden biri olarak görülmektedir. Günümüze dek kendini koruyabilmiş olan bu yapı, hem geçmişteki işlevi hem de bariz şekilde ortaya konan teknikleriyle ziyaretçilerinin ilgisini çekmeye devam etmektedir.
- The Interlace
- The Fosun Foundation
- Dynamic Tower: Dönen Gökdelen
- Müze Gazhane
- Mimari Tasarımda Çevre Analizleri
Tüm yazılarımız için tıklayınız.