Anne Lacaton & Jean-Philippe Vassal: 2021 Pritzker Mimarlık Ödülü Kazananları!

Daha önceki yazılarımızda bahsettiğimiz, sahiplerinden bazılarını hep beraber incelediğimiz, her yıl mimari ile ilgilenenlerin sabırsızlıkla beklediği Pritzker Mimarlık Ödülü, 16 Mart 2021 tarihinde yeni sahiplerini buldu!

Kazananları tanıtmadan önce sizleri mimarlık dünyasının en prestijli ödülü olan ‘’Pritzker Mimarlık Ödülü’’ hakkındaki yazımıza bir göz atmaya davet ediyoruz!

‘’Mimarlığın Nobeli’’ olarak bilinen ödülün kazananları, her yıl olduğu gibi 2021 yılında da bahar aylarına yüzümüzü dönmüşken açıklandı ve hepimizi de bir merak sardı haliyle. Ödülün bu yılki sahipleri ‘’Lacaton& Vassal’’ adlı mimarlık ofisinin kurucuları olan Anne Lacaton ve Jean-Philippe Vassal oldu!

Anne Lacaton

Anne Lacaton (2 Ağustos 1955), mimarlık eğitimi veren önemli kurumlarda akademisyenlik yapmış, Vassal ile sürdürdükleri çalışmalarla örnek teşkil etmiş bir mimardır. 2011 yılında Harvard Üniversitesi Tasarım Okulu’nda Mimari Tasarım Kritik Komitesi üyesi olarak görev yapmış; Kenzo Tange Misafir Profesörlük programıyla Mimarlık ve Şehir Planlama alanlarında, Clarkson Misafir Profesörlük programıyla da Buffalo Üniversitesi’nde ders vermiştir. 2014 yılında Technische Hochschule Nürnberg Georg Simon Ohm‘da, 2016-17 yıllarında Delft Teknik Üniversitesi’nde misafir profesör olarak görev yapmıştır.

2017 yılından beri İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nde (Zürih) Mimarlık ve Tasarım profesörü olarak görev yapmakta olan Lacaton aynı zamanda Madrid Politeknik Üniversitesi’nde ziyaretçi profesör olarak eğitim vermektedir. 2017 yılında LarfageHolcim Ödülleri jürisinde yer almıştır. Pritzker Ödülü’nün bir parçası olarak önümüzdeki sene de Pritzker Ödül Komitesi’nde jüri olarak yer almaya hak kazanmıştır.

Jean-Philippe Vassal

Jean-Philippe Vassal (22 Şubat 1954), öncelikle kitaplarından ve daha sonra akademisyenlik kariyeri ve Lacaton ile kurdukları mimarlık ofisinin projelerinden tanıdığımız başarılı bir mimardır. Kitaplarından biraz bahsedelim: Plus: La Vivienda Colectiva : Territorio de Excepción (Frédéric Druot ve Anne Lacaton ile, 2007), Rethinking Berlin: A Retrospective of Jean-Philippe Vassal’s Two Years’ Guest Professorship (2010), RDV Lacaton & Vassal (Hilde Teerlinck ve Élodie Condette ile, 2012), The Future of Architecture (Anna Heringer ve Herman Hertzberger ile, 2013), Freedom of Use (Anne Lacaton ile, 2015), Actitud (Anne Lacaton ile, 2017), Qualities of Inhabiting (Anne Lacaton ile, 2020).

Tecrübe ve mesleki birikim ürünü bu eserlerde Vassal’ın; akademisyen olarak, bir ortak olarak, bir mimar olarak yaşadıklarından ve öğrendiklerinden yola çıktığını görüyoruz. Akademisyenlik hayatında da oldukça aktif olan Vassal, 1992-99 yılları arasında, aynı amanda Lacaton ile tanıştıkları yer olan, École Nationale Supérieure d’Architecture et de Paysage de Bordeaux’da, 2002-06 yılları arasında École Nationale Supérieure d’Architecture de Versailles’da eğitim vermiştir. 2005 yılında Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Peter Behrens Sanat Okulu’nda (Düseldorf, Almanya), 2007-10 yılları arasında Berlin Teknik Üniversitesi’nde öğretim görevliliği yapmıştır ve 2012 yılından beri de Berlin Sanat Üniversitesi’nde eğitim vermektedir.

2014 yılında LafargeHolcim Ödülleri için jüri başkanlığı görevini üstlenmiş, ondan önce ise 2008 ve 2011 yıllarında aynı komitede jüri üyesi olarak görev almıştır. Ve aynı Anne Lacaton gibi 2021 yılının Pritzker Ödülü sahibi olarak 2022 yılının ödül komitesinde jüri üyesi olmaya da hak kazanmıştır.

Lacaton & Vassal

École Nationale Supérieure d’Architecture et de Paysage de Bordeaux’da eğitim aldıkları sırada tanışan Lacaton ve Vassal dostluklarını yıllarca sürdürerek temelleri sağlam bir ortaklığa imza atmışlardır. Mimari birlikleri ise Vassal Nijer’de görev yaparken Lacaton’un onu sık sık ziyaret etmesi ve birlikte bu olağanüstü ülkenin güzelliklerini fark etmeleriyle başlamış.

Batı Afrika’nın kısıtlı kaynakları ve zorlu koşullarına rağmen yaratıcı yanından etkilenen ikili birlikte ilk projelerini de burada hayata geçirmişler. Nijer, Niameey’de çalı çırpı ve saman dallarından inşa edilen kulübe çok dayanamasa da ikilinin gelecek çalışmalarına engel olmamıştır. İki yıl boyunca ayakta kalabilen ancak şiddetli rüzgârlara yenik düşen ilk projelerinin ardından dostlar; kurtarılabilecek şeyleri asla yıkmamaya ve bunun yerine zaten var olanı sürdürülebilir hale getirmeye, ekleme yoluyla genişletmeye, sadeliğin lüksüne saygı duymaya ve yeni olanaklara imkân tanımaya yemin etmişler.

Vassal “Nijer dünyanın en fakir ülkelerinden biri ve insanlar çok inanılmaz, çok cömert, neredeyse her şeyi hiçbir şeyden ortaya çıkarıyor, her zaman kaynak buluyor; iyimserlikle, şiir ve yaratıcılıkla dolu. Gerçekten ikinci bir mimarlık okuluydu.” sözleriyle o günleri hatırlatmaktadır.

1987 yılında, Paris’te Lacaton & Vassal’ı kuran ikili, yeminlerine sahip çıkarak ve çoğunluğun aksine sürdürülebilir, geri dönüştürülmüş projelere imza atmaya başlamıştır. Otuz yılı aşkın süredir birlikte şehir planları, kamusal alanlar, özel ve sosyal konutlar, kültürel ve akademik kurumlar tasarlayan mimarların çalışmaları bu yıl kazandıkları Pritzker Ödülü’yle de taçlandı.

Hedefleri ve Bakış Açıları

Mimarilerini ekonomik ve ekolojik malzemelerle dünyaya ve çevreye zararı olmayacak estetik ve fonksiyonellikte yapılar ve alanlar tasarlamak üzerine kurmuşlardır. Kullanım özgürlüğünü işleyerek yeminleri doğrultusunda sosyal adalet ve sürdürülebilirlik değerlerini ön plana çıkaran ikili fiziksel ve duygusal tatmini de yapı ve planlarıyla hayata geçirmeye özen göstermiştir. Özellikle sera teknolojilerini uygulama, güneşi kullanma gibi önemli adımlar atarak yaşam alanlarına doğal bir atmosfer sağlamayı hedeflemektedirler. Projelerini doğaya en az zarar verecek, insan yaşamını doğal bitki örtüsüne uyum sağlamaya itecek şekilde tasarlamaya da özen göstermektedirler.

• 

• 

• 

Lacaton bu hedeflerini ‘’ En başından beri, botanik bahçelerinin seralarını etkileyici kırılgan bitkileri, güzel ışığı ve şeffaflığı ve açık hava iklimini basitçe dönüştürme yeteneği ile inceledik. Bu bir atmosfer ve bir his ve bu inceliği mimariye getirmekle ilgileniyorduk.’’ sözleriyle ifade ediyor.

‘’ Eğer dikkatlice bakmak için zaman ve çaba harcarsanız önceden var olanın değeri vardır. Aslında bu bir gözlem meselesi, bir yere taze gözlerle, dikkatle ve hassasiyetle yaklaşmak… değerleri ve eksiklikleri anlamak ve zaten orada olanın tüm değerlerini korurken durumu nasıl değiştirebileceğimizi görmek önemli olan.’’

Anne Lacaton

Malzeme seçiminin de büyük önem arz ettiğini belirten ikili, büyük projelerin finanse edilebilmeleri için uygun malzeme araştırması yapılmasının ve seçim aşamasının oldukça incelikli olması gerektiğinin de altını çizmektedir.

Kariyerleri boyunca insan yaşamına karşı nezaketli tavırları sayesinde oldukça değerli işlere imza atan mimarlar sürdürülebilirlik kelimesini tam anlamıyla merkezlerine almışlardır. Sosyal konutların yıkılmasını içeren şehir planlama tekliflerini reddetmiş, bir binanın sakinlerinin refahını bozacak herhangi bir işe bile girmek istememişlerdir. Projelerinde öncelikle dönüştürülebilmeye, var olanı kullanıp geliştirmeye odaklanmışlardır. İnşaatları sırasında sakinleri yerlerinden etmeden, nezaketle sorumluluklarını yerine getirmeye çalışan ikili üstün bir insanlık örneği sergilemişlerdir.

‘’İyi mimari, özel şeylerin yaşandığı, yalnızca orda olduğunuz için bile gülümsemek isteyeceğiniz yerdir. Şehirle, gördüklerimizle ilişki içindedir; insanları güvende ve rahat hissettirmelidir. İyi mimari öyle bir şeydir ki insana duygu ve zevk verir.’’

Jean-Philippe Vassal

Ödülleri

Lacaton & Vassal, Ömür Boyu Başarı Ödülü, Trienal de Lisboa (2016); ve Frédéric Druot Architecture ve Christophe Hutin Architecture ile Grand Parc, Bordeaux’daki 530 konutun dönüşümü için Fundació Mies van der Rohe, Avrupa Birliği çağdaş Mimarlık Ödülü (2019) ve son olarak ise mimarlık dünyasının gözdesi Pritzker Mimarlık Ödülü ile ödüllendirildi. İkili halen Paris, Fransa’da yaşamakta ve çalışmalarını devam ettirmektedir.

https://www.lacatonvassal.com/index.php?idp=25 adresinden firmanın projelerini detaylı inceleyebilirsiniz!

• The Interlace
• The Fosun Foundation
• Dynamic Tower: Dönen Gökdelen
• Müze Gazhane
• Mimari Tasarımda Çevre Analizleri

Tüm yazılarımız için tıklayınız.

Bizimle iletişime geçin!