Mimaride Ahşap Kullanımı

Mekanların vazgeçilmez malzemesi ahşabı hayatımızın çoğu yerinde mutlaka görüyoruz. Peki neden özellikle ahşap?

Konuya, ilk olarak ahşabı tanımakla başlayalım.

Ahşap Nedir?

Ahşap ağaçtan elde edilen, lifli ve heterojen yapıya sahip organik yapı malzemesidir. Ahşaplar, içerdiği selülozun suya düşkün olması ve hücrelerin boşluklu yapılanması nedeniyle bulunduğu ortam koşullarından etkilenerek zarar görmeye ve deforme olmaya başlar. Bu nedenle yüzeyde meydana gelen çatlama, yarılma gibi sorunların yaşanmaması adına çeşitli kurutma işlemleri uygulanarak ahşabın sahip olduğu nem oranı kontrollü bir şekilde düşürülür.

Ahşabın fiziksel özellikleriyle ilgili olarak kesin tanımlamalarda bulunmak zordur. Ağaç kesildiğinde tüm suyunu hemen kaybetmez ve zamanla bu su kaybedildiğinde hacim kaybı yaşanır. Ancak bu kuru ağaç tekrar su alırsa şişer ve böylece ”ahşabın çalışması” denilen bozulmaları yaşar. Tüm bu sıkıntıları gidermek için de doğal ya da yapay yollarla bahsi geçen kurutma işlemi yapılır.

Neden Ahşap Tercih Ediliyor?

• Ana malzemesinden ötürü erişimin daha çabuk ve ekonomik olması
• Özgül ağırlığının az olması. (Bu sayede taşınması da diğer malzemelere kıyasla daha kolaydır.)
• Montajının ve dolayısıyla işçiliğin kolay olması (insan gücüyle montaj yapılmasına elverişli)
• Kolay şekillendirilebilmesi
• Üretimin daha çabuk olması
• Diğer malzemelere kıyasla daha yüksek taşıma gücüne sahip olması
• İmalat sonrası hemen kullanılabilir olması ve bu sayede inşaat sürecinin de kısalması
• Diğer malzemelere kıyasla daha iyi bir ısı yalıtkanıdır. Böylece beton ve çelikten daha dirençlidir.
  !!! Her ne kadar çabucak yanabilen bir malzeme olarak düşünülse de sahip olduğu ısı yalıtkanlığı sayesinde çoğu malzemeye kıyasla çok daha zor yanar.
  !!! İnşaat sonrasında bir hata veya eksiklik olsa bile bunu düzeltmek kolaydır. Bu nedenle ciddi sorunlar yaşanması zor olduğu gibi deprem riski de aynı oranda düşüktür.
• Onarım ve plan değişikliği gibi durumlara elverişli olması (anlık ve bireysel müdahale imkânı)
• Geri dönüştürülebilir olması

Tüm bu özelliklerin yanında başka bir konuya daha değinmek gerek. Ahşap çok uzun bir süreden beri kullanılmaktadır ve bu süreçte çok defa tasarım algısı ve anlayışı değişmiş, birçok yeni akım getirilmiş olsa da ahşap her zaman kendisine bir yer bulabilmiştir. Örneğin loft tasarım anlayışında endüstriyel tasarım da denilen bir anlayış söz konusudur ki burada kullanılan yoğun çelik ve metal ahşap ile ilişkilendirilerek malzemeler arasında organik/inorganik dengesi sağlanmıştır.
(Loft yapılara ve bu yapıların sahip olduğu tasarım anlayışına değindiğim yazıya buradan ulaşabilirsiniz.)

Loft Yaşam Tarzı

Konu ahşabın kullanım alanlarına geldiğinde çok geniş bir yelpazeyle karşılaşırız. Bu kullanım alanlarını mimarideki kullanımı doğrultusunda daralttırsak şöyle bir ifadeye yer vermek mümkün: Dış cephelerde kullanımının yanı sıra iç mekan tasarımlarında da ahşap kullanımına sıklıkla yer verilir. Duvarlar, tavanlar, zemin ve yüzey döşemeleri, sabit / hareketli donatıların kısmi alanları ya da tamamı başta olmak üzere pencereler, kapılar ve pek çok aksesuarda da ahşap kullanılabilir.
Ahşabın çeşitliliği ve farklı kategorilere ayrılması kullanım imkânını daha da arttırır. Konu ile ilgili detaylı bilgi ve görsel için buradan ilgili videoları izleyebilirsiniz.

Kullanıma Dair Örnekler

Stadthaus M1, Barkow Leibinger tarafından sürdürülebilir teknoloji kullanılarak tasarlanmıştır. Basit cephe tasarımı yapının enerji kullanımını azaltmaktadır. 3 kat yalıtım malzemesi ile kaplanan ahşap cephe ısı transferini minimum indirmektedir. Betonarme iskelet sistem, taşıyıcı olmayan yalıtılmış ahşap iskelet sistemiyle bir araya gelerek yapının taşıyıcı iskeletini oluşturmaktadır.

Tochka na Karte (Rusçada Haritada Bir Nokta anlamına gelir) prefabrike bir teknolojiyle tasarlanmıştır. Yapının dış kaplamasında bol miktarda ahşap ve koyu renk metal kullanılarak bu alanın kahramanı olan doğanın vurgulanması amaçlanmıştır.

Diğer Görseller:

Diğer yazılarımız için tıklayın.

Bizimle iletişime geçin.