İçindekiler
Westminster Sarayı İngiltere’nin Westminster, Londra şehrinde yer alan gotik tarzdaki parlamento binasıdır. Sarayın bulunduğu alan, konumundan dolayı hep stratejik öneme sahip olmuştur ve Orta Çağ’dan beri kraliyet için kullanılmaktadır. Thames Nehri’nin kuzey yakasında bulunan sarayın günümüzdeki halini çoğunlukla, mimar Charles Barry ve dönemin önemli Gotik-mimari otoritelerinden Augustus Pugin tasarlamıştır. Tsar Nicholas’ın “taştan bir rüya” olarak nitelendirdiği yapı, UNESCO tarafından 1987 yılında Westminster Manastırı ve St. Margaret Kilisesi ile birlikte Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
Tarihi
Eski Saray
Orta Çağ’da Thorney Adası olarak bilinen bölge, St. Edward’ın Westminster Abbey inşa ettirmesiyle Westminster olarak anılmaya başlanmıştır. Sarayın günümüze kalan en eski kısmı Westminster Hall, önemli şahsiyetlerin duruşmalarına ve taç giyme törenlerine ev sahipliği yapmıştır.
Saray yıllar boyunca çok değiştirilmiştir ve saraya mimar Christopher Wren, John Vardy, James Wyatt ve Sir John Soane tarafından çeşitli renovasyonlar yapılmış, yeni binalar eklenip çıkarılmıştır. Bu değişimler sırasında Palladyan, neo-gotik ve neoklasik tarzda eklemeler yapılmıştır ancak klasik tarz sarayın geri kalanıyla çelişkili bulunmuş ve tartışmalara yol açmıştır.
1834 Büyük Yangın
16 Ekim 1834’te, Maliye Bakanı bir yığın çetele çubuğunun yakılmasını istemiş ve çubukların yakıldığı ocakların fazla ısınmasıyla Lordlar Kamarası’nda yangın çıkmıştır. Sarayın bir çok bölümüyle birlikte iki parlamento binası da yıkılmıştır ancak itfaiye kuvvetlerinin çabası ve rüzgarın yön değiştirmesi sayesinde Westminster Hall kurtulmuştur. Yangından kurtulan diğer binalar Jewel Kulesi, Undercroft Şapeli ve St. Stephen Kilisesi olmuştur. Ünlü ressam William Turner, büyük yangını izlerken Westminster Sarayı’nın yanışını resmetmiştir.
Jewel Kulesi-Westminster Sarayı Undercroft Şapeli-Westminster Sarayı
Parlamento binalarının yokluğuna geçici çözüm olarak Painted Chamber ve White Chamber hızlıca onarılmıştır. Sarayın yeniden yapımı için düzenlenen yarışmayı Charles Barry’nin neogotik tasarımı kazanmıştır. Charles Barry özellikle 14-16. yüzyılların İngilliz Perpendiküler Gotik tarzından esinlenmiştir. Augustus Pugin, Barry’e yardım etmiş ve sarayın iç mekanını tasarlamıştır. 1840’ta başlayan inşaat, bütçe aşımları ve iki mimarın ölümü sebebiyle 30 yıl kadar devam etmiştir.
Yakın Tarih
2. Dünya Savaşı sırasında 14 kez bombalanan Westminster, büyük zarar almıştır. Saldırıların en büyüğü 10-11 Mayıs 1941’de sarayın 12 kere vurulmasıyla meydana gelmiş, Avam Kamarası ve Westminster Hall’da yangın çıkmasına sebep olmuştur. İtfaiye iki tarafı da kurtaramayacağından Westminster Hall seçilmiş ve Avam Kamarası harap olmuştur. Bina daha sonra mimar Sir Giles Gilbert Scott tarafından yeniden yapılmıştır.
Mimari
Dış Mekan
Charles Barry ve ekibi sarayın yapımı için kum renginde kireçtaşlarını seçmiştir. Bu taşlar kirlilik nedeniyle zamanla çürümüş ve bal renginde kireçtaşlarıyla değiştirilmek zorunda kalınmıştır.
Kuleler
Saray 3 ana kuleye sahiptir. Saraydaki diğer kuleler: St. Stephen’s Tower, Speaker’s Tower, Chancellor’s Tower.
Victoria Kulesi
Sarayın en büyük ve uzun kulesi olan 98.5 metre yüksekliğe sahip Victoria Kulesi, sarayın güney-batı köşesinde yer almaktadır. Barry, kuleyi sarayın en unutulmaz ögesi olması niyetiyle tasarlamıştır. Orijinal adı Kral’ın Kulesi olan bina, saraya kraliyet girişi ve Parlamento arşivi için ateşe dayanıklı bir depo niteliğindedir. 1858’de tamamlanmasıyla dönemin en uzun seküler binası olmuştur.
Elizabeth Kulesi ya da Big Ben
96 metre olan Elizabeth Kulesi, 3 kulenin en popüleridir. Augustus Pugin’in tasarladığı ve o öldükten sonra inşaa edilen kulenin saati Edward John Dent tarafından yapılmıştır. 19. yüzyıl için imkansız görülen doğruluk standartlarına ulaşan Büyük Saat, 2. Dünya Savaşı bombalamalarına rağmen 1859’da hizmete girdiğinden beri güvenirliliğini hiç bozmamıştır. Kule, 4 tarafında çapları 7 metre olan kadranlarda saati göstermektedir ve 5 adet çana sahiptir.
Merkez Kule
Merkez Kule, büyük bir baca ile içerideki bozulmuş hava ve dumanı dışarı çıkarması planlanarak yapılmışsa da amacına ulaşamamıştır. 91 metrelik kule sekizgen şeklindedir ve sarayın ortasında bulunan Merkezi Lobi’nin üstüne konumlandırılmıştır.
Victoria Kulesi Merkez Kule Elizabeth Kulesi/ Big Ben
Bahçeler
Westminster Sarayı’nın bahçeleri Victoria Kulesi Bahçesi, Black Rod’un Bahçesi, Eski Saray Bahçesi, Cromwell Green, Yeni Saray Bahçesi, Speaker’s Green ve College Green’dir.
İç Mekan
Farklı gruplar için farklı girişler sunan saray, yaklaşık 1,100 oda, 100 merdiven ve uzunluğu 4,8 kilometreyi bulan koridorlara sahiptir. Saray; heykellerin olduğu Norman Porch, bir hazırlanma odası olan Queen’s Robing Room, kraliyet alayı gibi çeşitli törenlerin düzenlendiği Kraliyet Galerisi, toplantıların yapıldığı Prens Odası, parlamentonun tüm üyelerinin buluştuğu Lordlar Kamarası, Akranlar Lobisi, sarayın kalbi olan Merkez Lobi, Üyeler Lobisi, Avam Kamarası, Westminster Hall ve diğer odalardan oluşur.