‘’Mimarlık, insanların evlerini, iş yerlerini, dinlenme alanlarını geliştirmek üzerine çalışmalıdır. İşlevsel ve keyifli olmalıdır, yalnızca mimarın egosundan ibaret olmamalıdır.’’
Norma Merrick Sklarek, in Brian Lanker, I Dream a World (1989)
Norma’nın Hayatı
Norma Merrick Sklarek, namı diğer ‘’Mimarlığın Rosa Parks’ı’’ Amerika’nın ilk Afro-Amerikan mimar kadınlarından biridir. Doğduğu, büyüdüğü zamanların en büyük sorunları olan ırkçılık ve cinsiyetçilikle mücadele etmek zorunda kalmış ancak hiçbir zaman başarısından, özgüveninden ödün vermemiştir. Sektöre tutunmaya çalışırken içine doğduğu bedenden dolayı hor görülmüş, reddedilmiş olsa da bu durum, ‘’mimarlığa yön verme’’ hayalinden bir şey eksiltmemiştir.
Norma, 15 Nisan 1926’da Harlem, New York’ta; Trinidad göçmeni bir çiftin tek çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Harlem ve Brooklyn’de büyümüş, beyazların çoğunlukta olduğu okullarda eğitim görmüştür. Hunter College lisesinde, matematik, bilim ve güzel sanatlarda üstün başarı göstermiştir ve bu alanlara oldukça ilgi duymuştur. Babası, bu başarılarından yola çıkarak mimar olmasını tavsiye etmiş ve kızına bu uğurda destek vermiştir. 1944-45 yılları arasında Barnard College’de, mimarlık eğitimi alması için gerekli olan, bir yıllık ‘’beşeri bilimler’’ eğitimini tamamlamış ve hemen ardından Columbia University’de mimarlık eğitimine başlamıştır. Her yıl ancak birkaç kadın öğrenci kabul eden Columbia University’e kabul edilmesiyle başarı öyküsü başlamış oldu.
1950 yılında mezun olan Norma, mimarlık firmalarında iş bulamayınca New York Belediyesi’ne teknik ressam olarak girmiştir. 1954 yılında New York’ta 4 gün süren zorlu lisans sınavını geçerek ABD’de lisanslı mimar olan ilk Afro-Amerikan kadınlardan biri olmuştur.
1955 yılında, saygın bir mimarlık firması olan Skidmore, Owings, and Merrill’dan teklif almış ve burada mimar olarak işe başlamıştır. Firmada 5 yıl kaldıktan sonra oradan ayrılarak American Institute of Architects’in (AIA) ilk kadın Afro-Amerikan üyesi olmuştur. 1960’ta Los Angeles’a taşınmasıyla kariyeri hızla yükselişe geçmiştir. Los Angeles’ta Gruen Associates’te çalışmaya başlayan Norma, beyaz erkeklerin egemen olduğu sektörde tutunmaya çalışmıştır. Başlarda projelerini sunmasına bile izin verilmeyen Norma her şeye rağmen firmada kendini gösterir ve hatta 1962 yılında California’da lisans sınavına girmiş ve buranın da ilk lisanslı kadın, Afro-Amerikan mimarı olmuştur. Aynı yıl Gruen’de direktörlük seviyesine yükselmiş ve kendini bir kez daha kanıtlamıştır.
1980 yılında Welton Becket firmasında proje yöneticisi olarak çalışmaya başlamıştır ve 50 milyon dolarlık Los Angeles Havalimanı’nın 1. Terminalinin sorumluluğunu üstlenmiştir. 1985 yılında ‘’Siegel, Sklarek ve Diamond’’ı Margot Siegel ve Katherine Diamond ile birlikte kurmuştur. Bu firma o dönemde tümüyle kadınlara ait en büyük firmaydı ve oldukça da başarılılardı. Norma 1989 yılında ortağı olduğu bu firmadan da ayrılmıştır. 1992 yılında emekli olana kadar mimar olmayı arzulayan genç kadınlara mentorluk yapmış, birkaç proje ve ortaklıkta yer almıştır. Emekliliğinden sonra valilik tarafından California Mimarlar Kurulu’nda görev yapmak üzere atanmış ve birkaç yıl boyunca AIA Ulusal Etik Komisyonu’nda başkanlık görevini üstlenmiştir.
Kariyeri boyunca üç evlilik yapmıştır, iki oğlu vardır. Hayatının bir dönemini iki çocuklu, bekâr bir anne olarak yaşamıştır. Siyahi bir kadın olarak yüzleştiği ‘’ayrımcılık’’ gerçeğini ortadan kaldırmak için yaşamı boyunca elinden geleni yapmıştır. Bu mesleğe atılmak isteyen, hor görülen, toplumdan ayrıştırılan kız çocuklara umut olmuş, eğitmenlik yapmıştır. Yol gösterici, kararlı, başarılı bir mimar olan bu kadın; yüz yüze kaldığı zor durumları en az hasarla atlatan bu kadın, kalp rahatsızlığı nedeniyle 2012 yılında aramızdan ayrılmıştır.
Adı her daim başarılarla, ilklerle, mücadeleyle anılan Norma kadınlar, siyahi kadınlar için bir öncüdür. Toplumun kalıplarına asla boyun eğmemiştir. Dil, din, ırk, cinsiyet gözetmeksizin her birey eşittir. Norma, bu gerçeği unutmuş olan topluma kendini ve yapabileceklerini hatırlatarak tarihe izini bırakmış ünlü bir mimar ve umuttur.
Onur ve Ödüller
Howard Üniversitesi, Norma onuruna ”Norma Merrick Sklarek Mimarlık Bursu” veriyor.
1980 – American Institute of Architects Fellow (ilk siyahi kadın)
1985 – Bir mimarlık firmasını kuran ve yöneten ilk siyahi kadın.
1987 – Siyah Kadın Girişimciler Derneği Üstün İş Rol Modeli Ödülü
1990 – Delta Sigma Kız Kardeşliği Onursal Üyesi
2007 – California Eyalet Yasama Meclisi tarafından onurlandırılması.
2007 – İyi Niyet Guvernörler Kurulu tarafından engelliler adına çalıştığı için onurlandırılması.
2007 – Ulusal Azınlık Mimarları Örgütü tarafından onurlandırılması.
2008 – Whitney Young Jr., Boston’daki AIA Ulusal Kongresinde Sosyal Eylem Hizmet Ödülü
Projeleri
- 1961-66 Fox Plaza, San Francisco/California
- 1961-63 California Mart , Los Angeles, California 1963–65 – San Bernardino Belediye Binası, San Bernardino/California
- 1972-75 Pasifik Tasarım Merkezi, Los Angeles/California
- 1976-78 ABD Büyükelçiliği, Tokyo/Japonya
- 1980 – Santa Monica Place, Santa Monica
- 1984 – Terminal Bir, Los Angeles Uluslararası Havaalanı , Los Angeles/California
- 1989-92 Mall of America , Minneapolis/Minnesota
