Hayatı

Hugo Henrik Alvar Aalto Orta Finlandiya’da, Kourtane’de doğdu. Mimarlık öğrenimine 1916’da Helsinki Politeknik Okulu’nda başladı. Burada Sigrud Fosterus’un öğrencisi oldu. 1921’de Armas Lindgren’in yanında yaptığı bitirme çalışmalarıyla ”mimar” ünvanını aldı. Bunu izleyen iki yıl içinde Finlandiya ve Orta Avrupa ülkelerinde geziler yaptı.

Alvar Aalto

1923’te kısa bir süre Göteborg Fuarı Planlama Bürosu’nda çalıştı, aynı yıl içinde ülkesine dönerek Jyvâskylâ’da ilk bürosunu açtı. 1927’de Turku’ya taşındı ve 1933’te Helsinki’ye yerleşinceye kadar Erik Bryggman ile birlikte çalıştı. Bu dönemde çeşitli mimarlık yarışma­ları kazandı ve adını uluslararası alanda duyurmaya başlayan ilk yapılarını oluşturdu. 1932-1933 yılların­da yapıları için endüstriyel olarak üretilecek ahşap mobilyalar tasarladı. Bunlar 1937’de Paris Uluslarara­sı Sergisi’nin Finlandiya pavyonunda gösterildiği zaman, dünya çapında bir ün kazandı. 1936’da çalışmalarını endüstri yapılarına yöneltti; gelişmekte olan Fin ahşap endüstrisi için fabrikalar ve konut yerleşmeleri planladı.

1938’de Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti. Bir yıl sonra çıkan II. Dünya Savaşı’nın çalışmalarını aksattığı bir sırada aldığı bir çağrıya uyarak bu ülkenin önde gelen mimarlık okullarından biri olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde 1940-1946 arasında konuk öğretim üyeliği yaptı. Buradaki eği­tim çalışmalarının yanı sıra bir öğrenci yurdunun tasarımını da gerçekleştirdi.

Ülkesine döndükten son­ra bir süre kent planlaması alanında çalıştı; başka mimar ve kent tasarımcılarıyla birlikte endüstri kent­leri için düzenleyici planlar ve bölge planları yaptı. Koşulların yeni tasarımların uygulanması için daha elverişli bir duruma geldiği 1950’den sonra başta başkent Helsinki’dekiler olmak üzere çeşitli yapılarını gerçekleştirdi. Uluslararası ünü ona başka ülkelerde de yapılar yapabilme olanağını sağladı. 1959’dan sonra Helsinki kent merkezinin düzenlenmesi üstünde ça­lışmaya başladı. Burada yer alması tasarlanan geniş kapsamlı kültür merkezinin yapılarından yalnız biri, Finlandiya Konser Salonu, onun bu kentteki ölümün­den önce bitirilebildi.

Aalto-Finlandiya Konser Salonu

Aalto 1928’de kurulan CIAM (Congres internationaux d’Architecture Moderne – Uluslararası Çağ­daş Mimarlık Kongreleri) adlı örgütün kurucu üyele­rinden biridir. Finlandiya Akademisi üyeliğiyle (1955) Berlin Güzel Sanatlar Akademisi onursal üyeliğine seçilmiş, Britanya Mimarları Krallık Enstitüsünün altın madalyasıyla ödüllendirilmiştir (1957). İki kez evlenmiştir, mimar olan her iki eşi de aynı zamanda onun yakın iş ve çalışma arkadaşı olmuşlardır (Aino Marsio 1925-1949, Elissa Mae Kiniemi 1952-1976).

Elissa Mae Kiniemi- Alvar Aalto

Aalto’nun II. Dünya Savaşı’na kadarki yapıların­da çoğunlukla beyaz kullanmış olması bu dönemine “Beyaz Dönem” adının verilmesine neden olmuştur. Savaştan sonraki yapıtlarında ise genellikle tuğla kullanmıştır; bu da onun bir “Kırmızı Dönemi”nden söz edilmesine yol açar. Bu yıllarda yapılmış olan Rautatalo İş Hanı (1952-1954) Helsinki’deki ilk yapısıdır.

Rautatalo İş Hanı

Aalto bu yıllarda başka ülkelerde uygulanmak üzere de tasarımlar hazırlamıştır. Bunlar arasında özellikle Almanya’daki yapıtları önde gelir ama Fransa, İsviçre, İsveç, İzlanda ve Bağdat’ta da yapıları vardır.

Aalto mimarlığı bir bütün olarak görmüş, o nedenle de yapılarında mobilyalardan duvarların ren­gine kadar her şeyle ilgilenmiştir. İç mekânlarda bu denli ayrıntıya inmek onu giderek mobilya tasarımına yöneltmiş, ilk eşiyle birlikte yürütmeye başladıkları ARTEK mobilyalarının taşarım ve üretimine götürmüştür. Bu uğraşını endüstriyel olarak üretilecek başka tasarımlarla da zenginleştirerek ölümüne kadar sürdürmüş, mimarlığıyla olduğu, kadar endüstri tasarımcılığıyla da ün yapmıştır. Aalto’nun kent tasarım­ları da işlevci ama rahat ve açık planlardan oluşur. İnsanı gözden uzak tutmayan her zaman onu ölçü alan sıcak bir yaklaşımı vardır. Alvar Aalto 11 Mayıs 1976’da Helsinki’de öldü.

Aalto’nun tasarladığı sandalye
Aalto’nun tasarladığı sandalyeler ve masa

Binalar

  • 1921–1923: Kauhajärvi Kilisesi’nin çan kulesi, Lapua, Finlandiya
  • 1924–1928: Belediye hastanesi, Alajärvi, Finlandiya
  • 1926–1929: Savunma Birliği Binası, Jyväskylä, Finlandiya
  • 1927–1935: Belediye kütüphanesi, Viipuri, Finlandiya (şimdi Vyborg, Rusya)
  • 1928–1929, 1930: Turun Sanomat gazete bürosu, Turku, Finlandiya
  • 1928–1932: Paimio Sanatoryumu, Verem sanatoryumu ve çalışan evleri, Paimio, Finlandiya
  • 1931: Toppila kâğıt imalathanesi Oulu, Finlandiya
  • 1931: Merkez Üniversite Hastanesi, Zagreb, Hırvatistan (Yugoslavya)
  • 1932: – Villa Tammekann, Tartu, Estonya
  • 1934: Corso tiyatrosu, iç restoran, Zürih, İsviçre
  • 1936–1938: Ahlstrom Sunila tomruk imalathanesi, barınak ve şehir planı, Kotka
  • 1937–1939: Villa Mairea, Noormarkku, Finlandiya
  • 1939: Fin Pavyonu, 1939 New York Dünya Fuarı
  • 1945: Bıçkıevi, Varkaus
  • 1947–1948: Baker House, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, Massachusetts, ABD
  • 1949–1966: Helsinki Teknoloji Üniversitesi, Espoo, Finlandiya
  • 1949–1952: Säynätsalo Belediye Binası, 1949 yarışması, 1952 yılında yapıldı, Säynätsalo (günümüzde Jyväskylä’nın bir parçası), Finlandiya
  • 1950–1957: Kansaneläkelaitos (Ulusal Emekli Enstitüsü) ofis binası, Helsinki, Finlandiya
  • 1951-1971: Jyväskylä Üniversitesi ve çeşitli kampüs binaları, Jyväskylä, Finlandiya
  • 1952–1958: Kültür Evi, Helsinki, Finlandiya
  • 1953: Deneysel Ev, Muuratsalo, Finlandiya
  • 1956-1958: Louis Carre için ev, Bazoches, Fransa
  • 1956-1958: Vuoksenniska’ta kilise, Imatra, Finlandiya
  • 1958: Posta ve telgraf ofisi, Bağdat, Irak[4]
  • 1958–1987: Şehir merkezi, Seinäjoki, Finlandiya
  • 1958–1972: KUNSTEN Modern Sanat Müzesi, Aalborg, Danimarka
  • 1959-1962: Topluluk Merkezi, Wolfburg, Almanya
  • 1959–1962: Enso-Gutzeit yönetim binası, Helsinki, Finlandiya
  • 1959-1962: Şehir merkezi (Şehir kütüphanesi, Lakeuden Risti kilisesi ve merkezi yönetim binaları), Seinajoki
  • 1962: Aalto-Hochhaus, Bremen, Almanya
  • 1964-1965: Uluslararası Eğitim Enstitüsü, New York City
  • 1965: Bölgesel Kütüphane, Laponya, Rovaniemi, Finlandiya
  • 1962–1971: Finlandia Salonu, Helsinki, Finland
  • 1963–1965: Västmanland-Dala nation için bina, Uppsala, İsveç
  • 1967-1970: Mount Angel Abbey için kütüphane, St. Benedict, Salem, Oregon, ABD.
  • 1965–1968: İskandinav Evi, Reykjavík, İzlanda
  • 1973: Alvar Aalto Müzesi veya Taidemuseo, Jyväskyla
  • 1959–1988: Essen opera binası, Essen, Almanya
Alvar Aalto-Finlandia Salonu (1962–71)
Alvar Aalto-Tiyatro opera binası, Essen, Almanya.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir