Ieoh Ming Pei’in Hayatı
20.yüzyılın en başarılı mimarlarından biri olan, dünyaca tanınmış Ieoh Ming Pei; mimarlık dünyasının çok önemli eserlerine imza atmış, modern mimarinin en önemli isimlerinden biri haline gelmiştir.
Geometrik kesitleri, soyut formları, kullandığı malzemeler ve zamanının ötesindeki dizayn anlayışıyla adından söz ettiren Pei 26 Nisan 1917’de Çin’in Guangzhou şehrinin Kenton kentinde dünyaya gelmiştir. Başarılı bir bankacı olan babasının işi nedeniyle Hong Kong ve Şangay’da bulunmuştur. 18 yaşındayken mimarlık eğitimi için geldiği ABD’de ömrünü geçirmiştir.
Pei ailesinin atalarına ait konutu Suju’da bilinen bir bahçededir. Dünya Mirası Listesi’nde Classical Gardens of Suzhou (Suju’nun Geleneksel Bahçeleri) olarak geçmektedir. Evin ismi Aslan Ormanı Bahçesi’dir, su ile doğal olarak yapılan birçok kayaç heykele sahiptir. Pei binaların doğa ile birleşimini çok sevmiştir, özellikle ışık ve gölge karışıklarını çok örnek almış ve eserlerinde kullanmıştır.
Pennsylvania Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi almıştır, 1940 yılında Massachusetts Institute of Technology’den (MIT) B.A. mimarlık diploması almaya hak kazanmıştır. Ayrıca Harvard Tasarım Enstütüsü’nü bitirmiş, burada eski Bauhaus ustaları Walter Gropius ve Marcel Breuer ile çalışmıştır.
Harvard’ı bitirdikten kısa zaman sonra Princeton, New Jersey’deki Milli Korunma Araştırma Komitesi’ne üye olmuştur. 1946 yılında mimarlıkta master derecesini kazanmış ve Harvard’da yardımcı profesör olmuştur. 1948 yılında Amerikalı emlakçı William Zeckendorf’a ait olan Webb and Knapp adlı şirkette çalışmaya başlamıştır, burada olduğu sürece ABD’nin dört köşesinde birçok büyük mimari proje ve planlama projesinde görev almıştır.
İlk kez 1955 yılında New York’da kendi ofisini açan Pei başarılı projelerine hız kesmeden devam etmiştir. Pei, 1979’da AIA Altın Madalyası, 1983’de Pritzker Ödülü, 1989’da ilk Praemium Imperiale ve 1989’da RIBA’nın Kraliyet Altın Madalyası’nı kazanmıştır. 1990 yılıda emekli olan Pei 102 yıllık hayatını sanat ve mimari dünyasına adamıştır. Zamanın ötesinde, hayalperest, yaratıcı bir mimar olan Pei; yüksek modernist mimarlığın son temsilcisi olarak bilinmektedir.
Başarılı mimar Ieoh Ming Pei 16 Mayıs 2019’da hayata gözlerini yummuştur.
Çalışmaları ve Tarzı
Pei’in hayatı boyunca birçok önemli esere imza attığından bahsetmiştik. Fransa, Paris’de bulunan Le Grand Louvre Pyramid (Louvre Müzesi Piramidi 1989); Katar, Doha’da bulunan Islamic Museum of Art (İslam Eserleri Müzesi 2008); Tayvan, Taichung’da bulunan Luce Anıtı Şapeli (1963); Japonya, Kyoto’da bulunan Miho Müzesi; ABD, Cleveland’da bulunan Rock and Roll Hall of Fame ve daha niceleri. Modern mimarinin en güzel örneklerinde geometrik kesitlerin, ışık ve gölgelerin nasıl sanatsal ve işlevsel biçimde kullanılacağını ortaya koymuştur.
Kullandığı malzeme ve teknikler her zaman imzası niteliğinde olmuştur. Özellikle kayaç, çelik ve cam gibi malzemeleri oldukça yoğun olarak kullanır. Cam malzemeyi kullanışı üslubunun öne çıkan noktalarındandır. Zamanının ötesinde demiştik; soyut formları, yer yer keskin yer yer yumuşak çizgileriyle geçmişin, bugünün ve geleceğin en göze hitap eden, en işlevsel ve en estetik eserlerini ortaya koymuştur Pei.
Pei, gezerek yerinde hissetmenin önemine dikkat çekmiştir ve hayatının temeline de bu düşünceyi oturtan bir mimar olarak hafızalara kazınmıştır. Nitekim eserlerini üretirken bile bu düşünceyle hareket ettiğini; Islamic Museum of Art’ın (İslam Sanat Müzesi) yapımından önce ‘’İslam müzesi’’ fikrini pekiştirmek, tamamıyla özümsemek için 3 yıl boyunca birçok İslam ülkesini yerinde gezmiş olmasından, Louvre Müzesi piramidi için 2 yıl boyunca müzeye sıradan bir ziyaretçi gibi hatta bazen saklanarak girip çıkmasından anlayabiliriz. Mekânın ziyaretçi üzerindeki yarattığı hissi, mekânın kültürünü anlamak Pei’ nin başvurduğu bir yöntemdir.
Kendi tasarımlarıyla ilgili verdiği bir röportajda, mimariyi “pratik bir sanat” olarak tanımlayan Pei, bir yapının sanat eseri tanımını hak etmesi için “o yapıya ihtiyaç duyulmasının” şart olduğunu dile getirmiştir.
İnsan ve çevre arasında bir köprü olan mimari, Pei’nin kattığı eserlerle değerlenmiş ve yücelmiştir.
Modern Mimari Nedir?
Kabaca Art Nouveau’nun ortadan kalkışından , 1910’dan sonra, 1970’lere dek gelişen tüm akımlar modern mimarlık kapsamı içinde değerlendirilebilir. Bunlar tasarım anlayışları açısından birbirlerinden çok farklı kutuplarda yer alsalar da temelde tarihten yararlanmayı yadsıyışlarıyla ortaklaşırlar. 1970’lerden bu yana modern mimarlık Postmodernizm karşısında sürekli gerileyerek, yerini tarihselci bir akıma bırakmaktadır.
Modern mimarlık batı uygarlığının bir ürünüdür. 18. yüzyılın sonlarında, modern çağı ortaya çıkaran demokratik devrim ve endüstri devrimi ile birlikte biçimlenmeye başlamıştır. Bütün dönemlerin mimarlığı gibi modern mimarlık da insan yaşamı için özel bir çevre yaratmaya, insanoğlunun düşünce ve eylemlerini, olduğuna inandığı ya da olmasını istediği gibi görselleştirmeye girişmiştir.
Tüm yazılarımız için tıklayınız.
Bizimle iletişime geçin!
One thought on “Yüksek Modernist Mimar Ieoh Ming Pei ve Modern Mimari”