Mısır Mimarisi - Archi101

İçindekiler

Eski Mısır Sanatı

Eski Mısır sanatı, M.Ö. 31. Yüzyıl ile MS 4. yüzyıl arasında eski Mısır’da üretilen sanatı ifade eder. Resimler, heykeller, papirüs, fayans, mücevher, fildişi, mimari ve diğer sanat ortamları üzerine çizimler içerir. Aynı zamanda çok muhafazakârdır. Bu sanat tarzı, zamanla çok az değişmiştir. Günümüze kadar gelebilen sanatın çoğu, Mısırlıların öbür dünyaya olan inancı hakkında daha fazla fikir veren mezarlar ve anıtlardan oluşuyor.

Eski Mısır dilinde “sanat” kelimesi yoktur. Sanat eserleri, din ve ideolojiye bağlı esasen işlevsel bir amaca hizmet etmiştir. Bu tarzın oluşmaya başladığı zamanlarda sanatta bir konuyu işlemek, ona kalıcılık kazandırmaktı. Bu nedenle, eski Mısır sanatı dünyanın idealize edilmiş, gerçekçi olmayan bir görünümünü tasvir etmiştir. Sanat, düzeni korumak gibi geniş ve kozmik bir amaca hizmet ettiği için bireysel ifade geleneği yoktur.

Eski Mısır Mimarisi

Eski Mısır’da kullanılan en önemli iki yapı malzemesi kerpiç ile taştır. Taş daha çok mezarlarda ve tapınaklarda; kerpiç ise ev, hatta saray gibi konut mimarlığında ve savunma yapılarında kullanılmıştır. Mezar, içine yalnızca ölü yerleştirilen bir yer değil, ölümden sonraki yaşamın sürdürüleceği kutsal mekândır. Bu nedenle ölülerin yanına, işlerine yarayacağı düşünülen eşya da yerleştirilmiş, duvarlara dünyadaki yaşamlarını anlatan resimler yapılmıştır.

İlk sülaleler döneminde firavun mezarlarıyla soylular için yapılanları ayırt etmek zordur. Günümüzde genellikle Abydos’takilerin firavun, Sakkara’dakilerin soylu mezarları olduğu düşünülmektedir.

Mısır Mimarisi, Hanedanlık Öncesi Dönemde (M.Ö. 4000) gelişmiştir. Mısırlıların ölümsüz hayata olan inançları bir mezar mimarisi oluşturmalarını sağlamıştır. Firavunlar tahta çıktıklarında mezarlarının yapımına başlanıyor ve hayatı boyunca devam ediyordu. Firavun mezarları, tanrılar için yapılan tapınaklar ve mezarlardaki lahitler Eski Mısır mimarisine egemen olmuştur.

Duvarlar son derece kalındı ve dengenin sağlanabilmesi için eğimliydi. Geniş kirişler oluşturmak mümkün değildi, bu yüzden taş sütunlar birbirine yakın inşa edilirdi. Kirişler gerilme direnci küçük olan maddelerden yapılırdı ve yekpare olmak zorundaydı. Eski Mısır’da kubbe yapımı bilinmiyordu bu yüzden tüm çatılar düzdü. Taş yapılarda geniş kapı ve pencereler yapılamıyordu. Tarihi olaylar duvarlara ve dikili taşlara hiyeroglif ile yazılıyordu. Dinsel semboller her türlü mimari yapının vazgeçilmez öğeleriydi. Tapınaklar tek katlı olurdu.

Piramitler

Eski Mısırlılar, firavunun öldükten sonra ölüler kralı Osiris, yeni firavunun da Horus (göklerin hakimi) olacağına inanırlardı. Bu döngü güneşin doğuşu ve batışıyla sembolize edilirdi. Piramitlerin yapılış amaçları krallar öldükten sonra mezar ve hazinelerinin korunmasıdır. İlk piramit Zoser tarafından veziri İmhotep’e yaptırılan Zoser Piramidi’dir (M.Ö. 2630 civarı). En ünlüleri Giza Piramitleri’dir. Bunların en eski olanı Keops Piramidi, dünyanın yedi harikasından biridir.

Piramitlerin Bazı Özellikleri

Duvarları değerli taşlarla kaplıdır.
Lahitler piramidin tam merkezindedir.
İçerisinde birçok kabartma, heykel ve hiyeroglif bulunur.
İçlerinde öbür dünyaya yapılan güneş yolculuğu mitolojisinin yanı sıra güneşin geceleyin karşılaştığı düşman devleri yenip, geceden şafağa zaferle çıkışını anlatan papirüs üzerine yazılmış metinler ve taşlar üzerine kazınmış resimler vardır.

Büyüleyici Yapılar

BÜYÜK PİRAMİT

Büyük Gize Piramidi, 20 yılı aşan bir sürede yapıldı.
Bu piramidi yaptıran kişi, günümüze sadece 7,5 cm’lik heykeli kalan Kral Keops’tu.
Kuzeyi tam gösteren yönü ve geometrik-matematiksel başarısı halen takdir edilir.
Hem altında hem de tam merkezinde olmak üzere iki tane mezar odası vardır.
4×4 araba kütlesindeki milyonlarca taşları ile devasa bir yapıdır.
Dünya’nın yedi harikasından ayakta kalan tek binadır.

KARNAK TAPINAĞI

Angkor Vat ile birlikte Dünya’nın en büyük tapınağıdır.
Akhenaton isimli tek tanrı inancını benimseyen bir firavun tarafından bir süreliğine kapatıldı.
Mısır tarihinin en büyük ve en önemli mekanıdır.
Büyük sütunlara çökertme yoluyla yapılan simgeler hiyeroglif keşiflerinde oldukça önemli kabul edildi.
İçinde kilise ve bir de cami barındıran bir dini komplekstir.
2000 yılda bitirildi ve hala keşfedilmeyi bekleyen hazinelerle dolu.

EBU SİMBEL TAPINAĞI

Firavun II. Ramses tarafından yaptırıldı.
Büyük bir kazı çalışmasının ardından bulundu.
Ön kapısında Ramses’in yaptırdığı 4 adet heykel bulunur ve bu kapı büyük bir galeriye açılır.
Yapılan araştırmalarda yol gösteren Simbel adındaki çocuğun anısına ismi Ebu Simbel konuldu.
Baraj tehlikesinden dolayı taşındı ve aynı şartlara göre yeniden inşa edildi fakat güneş ışığının vurduğu güne göre hesap yapılan bu tapınak 1 gün kaymayla ancak yerine konulabildi.