İçindekiler
Aziz Vitus Katedrali, Prag’ın en büyük ve görkemli kiliselerinden biri olarak şehrin simge yapıları arasında yerini alıyor. Çeşitli kaynaklarda Gotik mimarinin bir örneği olarak anlatılsa da aslında tam olarak Gotik ve Neo-Gotik mimarinin etkileyici bir karışımı olduğunu söyleyebiliriz.
1997 yılında adı değiştirilerek Aziz Vitus, Wenceslas ve Adalbert Katedrali olan ancak yaygın olarak hala Aziz Vitus Katedrali olarak kabul gören kilise Prag Başpiskoposluğu’nun da merkezi.
Prag Kalesi içerisinde yer alan bu görkemli katedral, şehri ziyaret eden tüm gezginlerin dikkatini çeken ve büyük çoğunluğunun da içini gezdiği bir yapı.
Tarihi
Bugün gördüğümüz Aziz Vitus Katedrali, aslında aynı yerde inşa edilen ve aynı ismi taşıyan katedrallerden üçüncü ve sonuncusu.
Burada ilk olarak MS. 925 yılında Romanesk stili küçük bir kilise inşa edilmiş ve 1060 yılında bu küçük kilise, bir bazilika olarak yenilenmiş. Takip eden yıllarda ise bu kilisenin dini açıdan önemi arttığı için 1344 yılında, Prag tarihinin en önemli figürlerinden Kral IV. Charles’ın isteğiyle bugünkü Gotik katedralin inşaatına başlanmış.
İlk etapta mihrabı, Aziz Wenceslas Şapeli, Altın Kapı’sı ve Büyük Güney Kulesi’nin alt kısımları Mimar Matthias Arras ve hemen ardından Peter Parler tarafından tasarlanıp bitirilirken kilisenin inşaatının tamamen bitmesi toplamda 600 yılı bulmuş.
Aziz Vitus Katedrali 1929 tamamlanmış ancak o tarihten beri zaman zaman restorasyonlardan ve tadilatlardan da geçmeye devam etmiş.
Vitus Katedrali’nin Hikayesi
Kilise ilk yapıldığı zaman tamamen Gotik tarzda bir mimaride yapılması planlanmıştır. Ancak daha sonra dış süslemelerinde Barok tarzında süslemeler de eklenilmiştir. Kilisede ilk dikkatinizi çekecek olan, dış süslemesi olacaktır. Çünkü dış süslemesi korkutucu şekilde figürlerle süslenerek ürkütücü ve karanlık bir hava yaratılmıştır.
Kilisenin birçok yerinde dışarı doğru uzanarak bakan şeytani görünümlü yaratıklar göreceksiniz. Aslında o ürkütücü görünümdeki yaratıklar su olukları. Kilisenin gene dış süslemelerinde hayali hayvanlar da resmedilmiş. Hayvanların görüntüsü yarı aslan yarı köpek şeklinde fantastik ve farklı. Genelde ürkütücü resimler ve heykeller kullanılmış. Bunun yanında hemen dış kapıda İsa’nın çarmıha gerilme anını görüyorsunuz. Tüm bu resimlerin bu denli ürkütücü olmasının nedeni ise aslında kilisenin insanlar üzerinde bir korku etkisi yaratmaktır. Yani anlayacağınız tüm o kasvetli ve ürkütücü hava bilerek yaratılmıştır.
Prag, St. Vitus Katedralinin bulunduğu yer, senenin her günü kasvetli ve serin bir havaya sahiptir. Özellikle kışın dışarısı kar ve buz ile kaplıyken kilisenin içi insanlar tarafından çok beğenilir. Burada yer alan Azilerin heykelleri ve yüksek olan tavan sayesinde insanlar burada huzuru yaşarlar. Kilisenin bulunduğu konum senede sadece 15 gün tamamen güneş alır. Onun haricinde burada hep bir kasvetli bir hava hakimdir. Hava koşullarının da etkisi ile kilise, burada insanların üzerinde istediği etkiyi rahatlıkla kurabiliyor. Dışarısı karanlık, soğuk ve kasvetli, içerisi ise sıcak ve aydınlık.
Kilisenin yapıldığı dönem halk oldukça cahil, okuma yazma bilmiyor ve derme çatma kötü evlerde yaşıyorlarmış. Bu insanlara dini anlatmaya çalışan papaz ise onlara dini anlamda pek çok bilgi veriyor ancak halk bunu masal gibi dinliyormuş. Sonunda halkın anlayacağı bir dil olması amacı ile kilise kullanılmaya karar verilmiş.
Kilisenin dışının ürkütücü ve kasvetli olmasının nedeni halka verilen şu tür mesajlarmış:
“Kiliseden yani dinden dışarı çıkmayın. Bakın dışarısı çok tehlikeli ve korkutucu. Dışarı çıktığı için ben İsayı bile koruyamadım sizi hiç koruyamam, içeri gelin içerisi aydınlık ve güvenli.”
(O dönem kilisenin içi hazinelerle doluymuş, her yerde ışıl ışıl şamdanlar yanarmış. Kilisenin içi apaydınlıkmış.)
Prag, St. Vitus Katedrali iki bölümden oluşmaktadır. Gotik doğu kısmında 14. ve 15. Yüzyıllarda yapılmış bir kule, batı neo gotik kısmında ise 19. ve 20 yüzyıllarda yapılmış iki kule yer almaktadır.
Vitus Katedrali Bölümleri
Gotik stili bir kilise olarak başlayıp, inşaatı Rönesans ve Barok Dönem’de de devam ederek tamamlanan Aziz Vitus Katedrali hem dış cephesi hem de içinin mimarisi ile ziyaret edenleri büyülüyor.
Aziz Vitus Katedrali Dış Cephesi
İki ince kule ve 14 azizin heykelleri ile süslenen ön cephesi, katedralin dışarıdan bakıldığında ilk göze çarpan bölümü. Çeşitli rölyeflerle süslü bronz kapılar ve dantel gibi ince ince işlenmiş gül penceresi, bu cephede dikkat çeken diğer detaylardan.
Ancak Aziz Vitus Katedrali’nin dış cephesindeki en popüler kısım Güney tarafındaki Altın Kapı. Daha çok törenlerde kullanılan kapı Kral IV. Charles ve karısı Elisabeth’in görüntüleri yanında Son Yargı’yı betimleyen mozaiklere süslenmiş.
Aziz Vitus Katedrali Çanları ve Büyük Güney Kulesi
Aziz Vitus Katedrali’nin Prag semalarını süsleyen kulelerinde toplamda 10 çan yer alıyor. En küçüğü 100 kilo, en büyüğü 16,5 ton ağırlığında olan çanların her biri azizlere veya şehrin önde gelen isimlerine adanmış. Sigismund Çanı ise büyüklüğü sebebiyle bunlar arasında en ilginci.
Sigismund Çanı’nın yer aldığı Büyük Güney Kulesi ise Aziz Vitus Katedrali’nde mutlaka görülmesi gereken yerlerden. Kilisenin il yapıldığı dönemde inşa edilen; sonrasında 14. ve 16. yüzyıllarda tadilattan geçen Büyük Güney Kulesi, aynı zamanda nefis bir Prag manzarası seyretmek için de ideal.
100 metreye yakın yüksekliğiyle 287 basamak tırmanılarak çıkılan Büyük Güney Kulesi için Aziz Vitus Katedrali’nin başındaki taç da diyebiliriz aslında.
Aziz Vitus Katedrali İçi
Üç koridorun çevrelediği Aziz Vitus Katedrali içerisinde 19 şapel mevcut. Yapının ikinci mimarı Peter Parler’in atölyesinde yapılan 21 büst, Kral IV. Charles ve aile üyelerinin heykelleri, sütunlar, Hollanda’lı heykeltraş Alexander Colin tarafından yapılan kraliyet mozolesi ve vitray pencereler Aziz Vitus Katedrali’ni dekore eden sanat eserlerinin başında geliyor. Katedraldeki şapeller arasında iki tanesi ise önemi ve güzelliği ile diğerlerinin arasında öne çıkıyor.
Kraliyet Şapeli
Kraliyet mücevherlerinin saklandığı Kraliyet Şapeli katedralin en göz alıcı yerlerinden biri. Tabii ki mücevherler kilit altında.
Aralarında Cumhurbaşkanı, Başbakan, Prag Belediye Başkanı, Prag Başpiskoposu gibi kişilerin de bulunduğu 7 farklı kişideki 7 anahtarla ulaşılabilen mücevherler buradaki en değerli eserlerden.
Kraliyet Şapeli’nde ayrıca Kral IV. Charles Dönemi’nde toplanan ve Aziz Vitus’un Hazineleri olarak isimlendirilen antikalar ve tarihi eserler de sergileniyor.
Gotik Şapelleri
St. Vitus Katedrali’nin Gotik Şapelleri, katedralin tarihi geçmişine tanık olabileceğiniz, pek çok aziz ve koruyucu meleğe atıfta bulunan ibadet alanlarından oluşuyor. Katedralin kuzey ucundan başlayacağınız yürüyüş rotasında ziyaret edeceğiniz ilk şapel Prag şehrinin koruyucu azizlerinden biri olan Aziz Sigismund‘a ait. 1720’de František Kanka tarafından tasarlanan bu şapel, aziz tasvirlerine oyulmuş kırmızı mermer sunağıyla dikkat çekici.
Aziz Anne Şapeli, katedralin merkezinde konumlanan görkemli Gotik bir sunak. İçerisinde 3 azizin beyaz mermer kabartmasının bulunduğu şapelin merkezindeki figür ise St. Anne’ye ait. St. Anne, Hristiyan ve İslam kültüründe Hz. Meryem’in annesi olarak kabul ediliyor. Bu şapelin sunağının arkasında çok sayıda azizi tasvir eden vitray pencere ve freskler de bulunuyor.
Vaftizci Yahya Şapeli, II. Břetislav, II. Bořivoj’un Gotik mezarları ile II. Rudolf ve Pernstein Vratislav’ın mezarları ile mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir yer. Lady Şapeli ya da Trinity Şapeli olarak bilinen şapel ise Hristiyanlığın ‘ziyaret’ geleneğini temsil eden mihrabıyla ünlü.
Aziz Wenceslas Şapeli
Aziz Vitus Katedrali içerisinde yer alan diğer önemli şapel de Kraliyet Şapeli’nin kuzey doğusundaki geçitten ulaşılan Aziz Wenceslas Şapeli.
Yarı değerli taşlarla süslü duvarları, katedralin ilk inşa edildiği yıllardan kalma duvar resimleri ve Aziz Wenceslas’ın hayatından sahneler betimleyen fresklerle bu şapel katedralin diğer kısımlarından çok daha farklı, belki biraz daha titiz dekore edilmiş. Dolayısıyla Aziz Vitus Katedrali’ni ziyaret eden turistlerin de fazlasıyla ilgisini çekiyor.
Bunlar dışında katedralin ana koridorundaki mozolede, Aziz Vaclav Şapeli’nde ve yer altındaki mezarlıkta başta Aziz Vitus olmak üzere hem şehrin azizlerinin hem de Bohemya Kral ve Kraliçeleri’nin naaşları bulunuyor.
Aziz Vitus Katedrali Güncel Giriş Ücretleri
Aziz Vitus Katedrali için ekstra bir giriş ücreti ödenmesi gerekmiyor ancak Prag Kalesi biletinizin olması lazım. Prag Kalesi biletleri de çeşit çeşit.
Fiyatı yetişkinler için 350 Koruna olan Circuat A bileti ve 250 Koruna olan Circuit B biletleri ile Aziz Vitus Katedrali’ni ziyaret edebilirsiniz.
Katedralin içerisinde ise sadece Büyük Güney Kulesi’ne çıkış ekstra ücretli, onun fiyatı da 200 Koruna.
Aziz Vitus Katedrali Ziyaret Gün ve Saatleri
Aziz Vitus Katedrali ziyaret saatleri yaz ve kış aylarında değişken.
Kasım – Mart ayları arasında 09:00 – 16:00 arasında turistik ziyaretlere açık olan yapı, diğer dönemlerde 09:00 – 17:00 arasında açık.
- Zürih: Alp Dağları’nın Doruklarından
- Nevzat Sayın
- Köln Katedrali: Gotik Mimarinin En Büyük Simgesi
- ASPENDOS ANTİK TİYATROSU
- Cengiz Bektaş
Tüm yazılarımız için tıklayın.