Aziz Vasil Katedrali: Korkunç İvan'ın Görkemli Mirası

Masallardan fırlamışçasına görkemli, rüyalardan yaratılmışçasına renkli bir Ortodoks Kilisesi; bir zafer anıtı, Korkunç İvan’dan Rusya halkına bırakılmış bir miras: Aziz Vasil Katedrali! Alışılmadık mimarisi, renkleri, iddiası ve görkemiyle dillerden düşmeyen bir başyapıt olan katedral; 1555 yılında Korkunç İvan tarafından yaptırılmaya başlanmış, 1561 yılında ibadete açılmıştır.

Tarihi ve Mimarisi

Sekiz kubbesi, Kazan ve Astrahan hanlıklarına karşı kazanılan sekiz zaferi kutlamak için yapılmıştır. En uzun kulesi yaklaşık 65 metre yüksekliktedir. Her kubbenin yüksekliğinin farklı olması ve ‘’soğan’’ biçimli tepeleri, katedralin uzaktan alevleri andırmasını sağlamıştır. İlk yapıldığı zamanlar tepeleri som altından olan kubbeler, 1670 yılından sonra bol renkli desenlerle boyanmıştır.

Moskova’nın gözbebeği Aziz Vasil Katedrali, on yedinci yüzyılda zirveye ulaşan Rus ulusal mimarisinin habercisidir. İlk yapıldığı dönemlerde ‘Trinity Kilisesi’ olarak anılmış, 1600lü yıllara kadar ‘’Rus İmparatorluğu’nun en yüksek binası’’ sıfatını taşımıştır. Rus kültürel miras kayıt listesine göre, İtalyan mimarlar Ivan Barma ve Postnik Yakovlev tarafından yapılmıştır. Korkunç İvan’ın, tasarımından son derece memnun kaldığı, görkeminden gözlerin alınmamasını istediği katedralin herhangi başka bir yerde yeniden yapılmasını önlemek için baş mimar Barma’yı kör ettiği rivayet edilir ancak tarihçiler bunun yalnızca bir efsaneden ibaret olduğu kanaatindedir.

Kızıl Meydan’da bulunan ve yıllar içerisinde çeşitli restorasyonlardan geçen katedral, 1860 yılında daha karmaşık ve entegre bir tasarım ile boyanmış ve o zamandan beri değişmemiştir, restorasyonları sırasında içinde birçok gizli oda, merdiven ve geçit keşfedilmiştir. 1990 yılından itibaren Unesco Dünya Miras Listesine girmiş, günümüzde halen müze olarak kullanılmaktadır. 1934 yılında devletin tarihsel müzesi olarak kabul edilmiştir. Müzede 16. ve 17. yüzyıla ait yaklaşık 400 simge, portre, peyzaj boyama ve süsleme örneği bulunmaktadır, Çar Aleksey Mihayloviç’e ait 17. yüzyıldan kalma kadeh görülebilir.

Masallar Katedrali

Katedral, ismini ünlü Moskova Azizi ‘’Aziz Vasil’’ den almıştır. Aziz Vasil vefatından sonra araziye gömülmüştür.

Katedral, yapıldığı zamandan beri Moskova’ya gelen gezginleri büyülemiştir. Bazıları onu tuhaf bulsa da sıra dışı güzelliği başkalarını büyülemiştir.

***Katedrali ve Moskova’yı Tasvir Eden Bir Çizim***

Kilise, efsaneler ve mitlerle özdeşleşmiştir. İnsanlar; zalim Rus çarının, başkası için bundan daha görkemli bir bina inşa etmesini engellemek için mimarın gözlerini dağladığı söylentisini yaymıştır mesela. Başka bir efsaneye göre ise Napolyon, onu Paris’e taşıyamayacağını anlayınca katedrali yok etmek istemiştir. Turistlerin, halkın bu göz alıcı katedral hakkında neden bu kadar çok düşündüğünü ve ona etkileyici hikâyeler yüklemek istediğini düşünelim. Büyüleyici bir şehirde, büyüleyici manzaranın bir parçası olan katedral; masalların, efsanelerin, trajedilerin veya mucizelerin mekanı olabilecek kadar yeterli gelmiş olabilir veya insanlar yalnızca bu oldukça muazzam katedrali gerçekten ‘’büyüleyici’’ kılmak istemiştir, kim bilir?

Günümüzdeki müze haliyle de katedral, size oldukça fazla bakış açısı kazandıracaktır. Katedral çok geniş değil, içten ve samimi. Bir şapelden diğerine karanlık galerilerden oluşan labirenti takip ederek binanın ortaçağ geçmişini deneyimleyebilirsiniz. İçeri girmek demek; Aziz Basil tapınağını bulup ve Rus kutsal geçmişini ve hikayelerini öğrenmek, geçmişte hazinelerin saklandığı duvarlardaki gizli bölmeleri keşfetmek, Rus kilise akustiğinin sırlarını öğrenmek demektir. Ziyaretinizin cevheri ise kilisenin başarılı ilahi korosu olacaktır.