Mimar Sinan

Mimar Sinan Kimdir

Mimar Sinan Türk mimarlık tarihindeki en büyük mimarlarından biri olan kendisine Koca Sinan’da denilmektedir.

Biyografi

Mimar Sinan’ın tam olarak ne zaman doğduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte doğumu 1491’in öncesi olarak tarihlenmektedir. Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak Kayseri Ağırnas’ta dünyaya gelmiştir. Ancak, “Osmanlı kültüründe yıkanmış bir Müslüman tasarımcı olarak bütüne katılabilmesi için yeterince kabiliyetli olduğu fark edilmiş, böyle bir çocuğun köyündeki kaderine terkedilmesi yerine onu Osmanlı seçkinlerine dahil etmek üzere gerekli işlem başlatılmıştı.” Neticede etnik mensubiyeti tartışılan Sinan’ın güçlü bir Osmanlı kimliğine sahip olduğu muhakkaktır.

Bu dehanın gelişiminde bu sistemin ve erken denilebilecek bir yaşta İstanbul’la tanışmasının rolü büyüktür. Topkapı Sarayına ve Ayasofya’ya yakın, Roma dönemi mimarisinin merkez noktalarından birisi olan Hipodrom/Sultanahmet Meydanı civarında bir okulda yetiştiği kabul edilen Sinan, otobiyografisi olarak kabul edilen Tezküretü’l-bünyan’da, Yavuz Sultan Selim’in hizmetinde Arap ve Acem diyarlarını gezip dolaştığını ve yine İstanbul’a döndüğünü belirtmektedir. Padişahın Mısır ve Hicaz bölgesinin Osmanlı sınırlarına dahiliyle neticelenen Mısır seferine katılmış, mimari çevreyi tanımış, Selçuklu ve Safevî yapılarının yanında antik yapıları ve Mısır piramitlerini de tanımıştır.

Seferlere iştiraki Sinan’ın görgü ve bilgisini çok geliştirmiş, kendisini gösterme kabiliyetini ve ileri görüşlülüğünü ortaya koyma imkanı sağlamıştır.

Kanûnî Sultan Süleyman’ın 1521’de Belgrad, 1522’de de Rodos seferlerine yeniçeri piyadesi olarak katılmış, daha sonra da atlı sekbanlara seçilmiştir. Mohaç Meydan Savaşı’na (1526) katılan Sinan’a acemi oğlanları yayabaşılığı verilmiştir. Akabinde kapıkulu yayabaşısı olmuş ve zemberekçibaşı tayin edilmiştir. 1532’de Alman, 1534’te Irakeyn seferlerinde gösterdiği başarıları ile dikkat çekmiştir. Ancak son seferindeki bir başarısı üzerine dikkatleri iyice üzerine çekmiştir. 1537’de haseki olarak Korfu seferine, 1538’de de Boğdan seferine katılmıştır. Bu sefer sırasında Prut nehri üzerinde kurduğu köprü ile ordunun karşıya geçmesini sağlamıştır. Sinan’ın on üç günde yaptığı bu köprü âdeta efsane olmuştur. Bu görevi üstlendiğinde 48 yaşındadır. Lütfi Paşa’nın, bu köprüyü korumak için kule yapılması fikrine, stratejik bir yaklaşımla karşı çıkmış ve paşa ile tartışmıştır. Hatta bundan dolayı geleceği ile ilgili endişeye kapılmışsa da Sadrazam Lütfi Paşa, ölen mimarbaşı Acem Alisi’nin yerine kendisini tayini endişesinin yersiz olduğu göstermiştir.

1537’de Mimarbaşı Sinan’ın asıl amacı da mimarlık olup bu tayinle önündeki bütün engeller ortadan kalkmıştır. Bundan sonraki İmzası artık “el-fakīr Sinan sermi‘mârân-ı hâssa”’dır. Elips biçimli mührünün ortasında, “el-fakîrü’l-hakîr Sinan”, çevresinde ise “bende-i miskîn kemîne derd-mend-i ser-mimârân-ı hâssa-müstmend” ifadesi kazınmıştır.

48 yaşında Mimarbaşılık görevini üstlenen ve vefatına kadar “Reîs-i mimârân” kalan Sinan mesleğinde kaydettiği aşamayı üç yapıyla tanımaktadır. Birincisi “çıraklık eserim” dediği Şehzade Camii’dir. 1548’de tamamlanan bu külliye ile ilk büyük sultan camisini tamamlamıştır. İkincisi, “kalfalık eserim” dediği Süleymaniye Külliyesi’dir. 1557’de biten bu yapı ile İstanbul’un ve Osmanlı imparatorluğun en görkemli yapılarından birisini tamamlamıştır. “Ustalık eserim” dediği yapı ise Edirne’de, II. Selim adına inşa ettiğini Selimiye Camii’dir. Selimiye tamamlandığında 83 yaşındaydı ve bundan dolayı “Koca” olarak anılıyordu .1584’de Hacca giden Sinan, Hac dönüşünde, 100 yaşı civarında idi ve görevini büyük bir coşkuyla, vefat ettiği 1588‘e kadar sürdürdü  

Mimar Sinan, Edirne’deki Selimiye Camii için “Ustalık eserim”; Şehzadebaşı Camii için  “Çıraklık eserim” ;Süleymaniye Camii için ise “Kalfalık eserim” yakıştırması yapmıştır.

OKUDUĞU OKULLAR

Mimar Sinan herhangi bir okulda okumamıştır .

MİMAR SİNAN’IN ESERLERİ

Mimar Sinan 81 camii, 51 mescit, 55 medrese, 26 darül-kurra, 17 türbe, 17 imarethane, 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 hamam olmak üzere 375 eser inşa etmiştir. Edirne’de yaptığı Selimiye Camisi Dünya Kültür Mirası listesindedir.

Ünlü eserlerinden bazıları:

Eserleri Tam liste

Camiler 1. İstanbul Süleymâniye Câmii, 2. İstanbul Şehzâdebaşı Câmii, 3. Haseki Camii, 4. Mihrimah Sultan Camii – Edirnekapı 5. Mihrimah Sultan Câmii – Üsküdar’da, iskelede 6. Rüstem Paşa Câmii (Tahtakale’de), 7. Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Kadırga Limanında), 8. Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Azapkapısı’nda), 9. Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Büyükçekmece) 10. Odabaşı Câmii (Yenikapı yakınında), 11. Hamâmî Hâtun Câmii (Sulumanastır’da), 12. Ferruh Kethüdâ Câmii (Balat Kapısı içinde), 13. Kara Camii – Sofya 14. Kazasker İvaz Efendi Camii 15. Kılıç Ali Paşa Camii (Tophane’de), 16. Ahî Çelebi Câmii (İzmir İskelesi yakınında), 17. Ebü’l-Fazl Câmii (Tophâne üstünde), 18. Sinan Paşa Camii (Beşiktaş’ta), 19. Eski Vâlide Câmii (Üsküdar’da), 20. Ferhad Paşa Câmii (Çatalca’da), 21. Drağman Yunus Camii 22. Gazi Ahmet Paşa Camii 23. Hadım İbrahim Paşa Camii 24. Abdurrahman Paşa Camii (Kastamonu, Tosya’da) 25. Molla Çelebi Camii 26. Nişancı Paşa Çelebi Câmii (Kiremitlik’te), 27. Piyale Paşa Camii 28. Rüstem Paşa Câmii – Tahtakale 29. Selimiye Camii – Edirne 30. Zâl Mahmûd Paşa Câmii – Eyüp 31. Çavuşbaşı Camii – Sütlüce 32. İskender Paşa Câmii (Kanlıca’da), 33. Şah Sultan Camii – Eyüp 34. Şehzade Camii – Şehzadebaşı 35. Şehzâde Cihangir Câmii (Tophâne’de), 36. Şemsi Ahmed Paşa Câmii (Üsküdar’da), 37. Osman Şah Vâlidesi Câmii (Aksaray’da), 38. Sultan Bâyezîd Kızı Câmii (Yenibahçe’de), 39. Ahmed Paşa Câmii (Topkapı’da), 40. Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Hafsa’da, Trakya), 41. Sokullu MehmedPaşa Câmii (Burgaz’da), 42. İbrâhim Paşa Câmii (Silivrikapı’da), 43. Bâli Paşa Câmii (Hüsrev Paşa Türbesi yakınında, 44. Hacı Evhad Câmii (Yedikule yakınında), 45. Kazasker Abdurrahmân Çelebi Câmii (Molla Gürânî’de), 46. Mahmûd Ağa Câmii (Ahırkapı yakınında), 47. Hoca Hüsrev Câmii (Kocamustafapaşa’da), 48. Defterdar Süleymân Çelebi Câmii (Üsküplü Çeşmesi yakınında), 49. Yunus Bey Câmii (Balat’ta), 50. Hürrem Çavuş Câmii (Yenibahçe yakınında), 51. Sinan Ağa Câmii (Kâdı Çeşmesi yakınında), 52. Süleymân Subaşı Câmii (Unkapanı’nda), 53. Kasım Paşa Câmii (Tersâne yakınında), 54. Muhiddin Çelebi Câmii (Tophâne’de), 55. Molla Çelebi Câmii (Tophâne Beşiktaş arasında), 56. Çoban Mustafa Paşa Câmii (Gebze’de), 57. Pertev Paşa Câmii (İzmit’te), 58. Rüstem Paşa Câmii (Sapanca’da), 59. Rüstem Paşa Câmii (Samanlı’da), 60. Rüstem Paşa Câmii (Bolvadin’de), 61. Rüstem Paşa Câmii (Rodoscuk’ta), 62. Mustafa Paşa Câmii (Bolu’da), 63. Ferhad Paşa Câmii (Bolu’da), 64. Mehmed Bey Câmii (İzmit’te), 65. Osman Paşa Câmii (Kayseri’de), 66. Hacı Paşa Câmii (Kayseri’de), 67. Cenâbî Ahmed Paşa Câmii (Ankara’da), 68. Lala Mustafa Paşa Câmii (Erzurum’da), 69. Sultan Alâeddin Selçûkî Câmiinin (Çorum’da) yenilenmesi, 70. Abdüsselâm Câmiinin (İzmit’te)yenilenmesi, 71. Kiliseden dönme Eski Câminin (İznik’te)Sultan Süleymân tarafından yeniden yaptırılması, 72. Hüsreviye (Hüsrev Paşa)Câmii (Haleb’de), 73. Sultan Murâd Câmii (Manisa’da), 74. Orhan Câmiinin (Kütahya’da)yenilenmesi, 75. Kâbe-i şerîfin kubbelerinin tâmiri, 76. Hüseyin Paşa Câmii (Kütahya’da), 77. Sultan Selim Câmii (Karapınar’da), 78. Sultan Süleymân Câmii (Şam, Gök Meydanda), 79. Taşlık Câmii (Mahmûd Paşa için, Edirne’de), 80. Defterdar Mustafa Çelebi Câmii (Edirne’de), 81. Haseki Sultan Câmii (Edirne, Mustafa Paşa Köprüsü başında), 82. Cedid Ali Paşa Câmii (Babaeski’de), 83. Semiz Ali Paşa Câmii (Ereğli’de), 84. Bosnalı MehmedPaşa Câmii (Sofya’da), 85. Sofu MehmedPaşa Câmii (Hersek’te), 86. Maktul Mustafa Paşa Câmii (Budin’de), 87. Firdevs Bey Câmii (Isparta’da), 88. Memi Kethudâ Câmii (Ulaşlı’da), 89. Tatar Han Câmii (Kırım, Gözleve’de), 90. Vezir Osman Paşa Câmii (Tırhala’da), 91. Rüstem Kethüdâsı Mehmed Bey Câmii (Tırhala’da), 92. Mesih Mehmed Paşa Câmii (Yenibahçe’de).Medreseler 1. Sultan Süleymân Medresesi (Mekke’de), 2. Süleymâniye Medreseleri (İstanbul’da), 3. Yavuz Sultan Selim Medresesi (Halıcılar Köşkünde), 4. Sultan Selim Medresesi (Edirne’de), 5. Sultan Süleymân Medresesi (Çorlu’da), 6. Şehzâde Sultan Mehmed Medresesi (İstanbul’da), 7. Haseki Sultan Medresesi (Avratpazarı’nda), 8. Vâlide Sultan Medresesi (Üsküdar’da), 9. Kahriye Medresesi (Sultan Selim yakınında), 10. Mihrimah Sultan Medresesi (Üsküdar’da), 11. Mihrimah Sultan Medresesi (Edirnekapı’da), 12. MehmedPaşa Medresesi (Kadırga’da), 13. MehmedPaşa Medresesi (Eyüp’te), 14. Osman Şah Vâlidesi Medresesi (Aksaray yakınında), 15. Rüstem Paşa Medresesi (İstanbul’da), 16. Ali Paşa Medresesi (İstanbul’da), 17i.lşiplş.ml.çmö)AhmedPaşa Medresesi (Topkapı’da), 17. Sofu MehmedPaşa Medresesi (İstanbul’da), 18. İbrâhim Paşa Medresesi (İstanbul’da), 19. Sinân Paşa Medresesi (Beşiktaş’ta), 20. İskender Paşa Medresesi (Kanlıca’da), 21. Kasım Paşa Medresesi, 22. Ali Paşa Medresesi (Babaeski’de), 23. Mısırlı Mustafa Paşa Medresesi (Gebze’de), 24. Ahmed Paşa Medresesi (İzmit’te), 25. İbrâhim Paşa Medresesi (Îsâ Kapısında), 26. Şemsi Ahmed Paşa Medresesi (Üsküdar’da), 27. Kapı Ağası Mahmûd Ağa Medresesi (Ahırkapı’da), 28. Kapıağası Câfer Ağa Medresesi (Soğukkuyu’da), 29. Ahmed Ağa Medresesi (Çapa’da), 30. Hâmid Efendi Medresesi (Filyokuşu’nda), 31. Mâlûl Emir Efendi Medresesi (Karagümrük’te), 32. Ümm-i Veled Medresesi (Karagümrük’te), 33. Üçbaş Medresesi (Karagümrük’te), 34. Kazasker Perviz Efendi Medresesi (Fâtih’te), 35. Hâcegizâde Medresesi (Fâtih’te), 36. Ağazâde Medresesi (İstanbul’da), 37. Yahya Efendi Medresesi (Beşiktaş’ta), 38. Defterdar Abdüsselâm Bey Medresesi (Küçükçekmece’de), 39. Tûtî Kâdı Medresesi (Fâtih’te), 40. Hakîm Mehmed Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da), 41. Hüseyin Çelebi Medresesi (Çarşamba’da), 42. Şahkulu Medresesi (İstanbul’da), 43. Emin Sinân Efendi Medresesi (Küçükpazar’da), 44. Yunus Bey Medresesi (Draman’da), 45. Karcı Süleyman Bey Medresesi, 46. Hâcce Hâtun Medresesi (Üsküdür’da), 47. Defterdar Şerifezâde Medresesi (Kâdıçeşmesi’nde), 48. Kâdı Hakîm Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da), 49. Kirmasti Medresesi, 50. Sekban Ali Bey Medresesi (Karagümrük’te), 51. Nişancı MehmedBey Medresesi (Altımermer’de), 52. Kethüdâ Hüseyin Çelebi Medresesi (SultanSelim’de), 53. Gülfem Hâtun Medresesi (Üsküdar’da), 54. Hüsrev Kethüdâ Medresesi (Ankara’da), 55. Mehmed Ağa Medresesi (Çatalçeşme’de).Külliyeler 1. Haseki Külliyesi 2. Sokollu Mehmed Paşa KülliyesiDârülkurrâlar 1. SultanSüleymanHanDârülkurrâası (İstanbul’da), 2. Vâlide Sultan Dârülkurrâsı (Üsküdar’da), 3. Hüsrev Kethüdâ Dârülkurrâsı (İstanbul’da), 4. Mehmed Paşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te), 5. Müftü Sa’di Çelebi Dârülkurrâsı (Küçükkaraman’da), 6. Sokullu MehmedPaşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te), 7. Kâdızâde Efendi Dârülkurrâsı (Fâtih’te).Türbeler 1. Yahya Efendi Türbesi (Beşiktaş’ta), 2. Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi (Beşiktaş’ta), 3. Arap AhmedPaşa Türbesi (Fındıklı’da), 4. Sultan Süleymân Türbesi (Süleymaniye’de), 5. Şehzâde Sultan MehmedTürbesi (Şehzâdebaşı’nda), 6. SultanSelim Türbesi (Ayasofya civârında), 7. Hüsrev Paşa Türbesi (Yenibahçe’de), 8. ŞehzâdelerTürbesi (Ayasofya’da), 9. Vezir-i âzam RüstemPaşa Türbesi (Şehzâde Türbesi yakınında), 10. Ahmed Paşa Türbesi (Eyüp’te), 11. MehmedPaşa Türbesi (Topkapı’da), 12. Çocukları için inşâ ettiği türbe, 13. Siyavuş Paşa Türbesi (Eyüp’te), 14. Siyavuş Paşanın çocukları için yapılan türbe (Eyüp’te), 15. Zâl Mahmûd Paşa Türbesi (Eyüp’te), 16. Şemsi Ahmed Paşa Türbesi (Üsküdar’da), 17. Kılıç Ali Paşa Türbesi (Tophâne’de), 18. Pertev Paşa Türbesi (Eyüp’te), 19. Şâh-ı Hûban Türbesi (Üsküdar’da, 20. Haseki Hürrem Sultan Türbesi (Süleymaniye’de).İmâretler 1. SultanSüleymân İmâreti (Süleymaniye’de), 2. Haseki Sultan İmâreti (Mekke’de), 3. Haseki Sultan İmâreti (Medîne’de), 4. Mustafa Paşa Köprüsü başında bir imâret (Edirne’de), 5. SultanSelim İmâreti (Karapınar’da), 6. SultanSüleymân İmâreti (Şam’da), 7. Şehzâde Sultan Mehmed İmâreti (İstanbul’da), 8. SultanSüleymân İmâreti (Çorlu’da), 9. Vâlide Sultan İmâreti (Üsküdar’da), 10. Mihrimah Sultan İmâreti (Üsküdar’da), 11. Sultan Murâd İmâreti (Manisa’da), 12. Rüstem Paşa İmâreti (Rodoscuk’ta), 13. Rüstem Paşa İmâreti (Sapanca’da), 14. MehmedPaşa İmâreti (Burgaz’da), 15. MehmedPaşa İmâreti (Hafsa’da), 16. Mustafa Paşa İmâreti (Gebze’de), 17. MehmedPaşa İmâreti (Bosna’da).Dârüşşifâlar 1. SultanSüleymân Dârüşşifâsı (Süleymaniye’de), 2. Haseki Sultan Dârüşşifâsı (Haseki’de), 3. Vâlide Sultan Dârüşşifâsı (Üsküdar’da)Su Yolları Kemerleri 1. Bend Kemeri (Kağıthâne’de), 2. Uzun Kemer (Kemerburgaz’da), 3. Mağlova Kemeri(Kemerburgaz’da), 4. Gözlüce Kemer (Cebeciköy’de), 5. Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz’da). 6. Kırık KemerKöprüler 1. Büyük çekmece Köprüsü, 2. Silivri Köprüsü, 3. Mustafa Paşa Köprüsü (Meriç üzerinde), 4. Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü (Tekirdağ’da), 5. Odabaşı Köprüsü (Halkalıpınar’da), 6. Kapıağası Köprüsü (Harâmidere’de), 7. MehmedPaşa Köprüsü (Sinanlı’da), 8. Vezir-i âzam Mehmed Paşa (Mostar) Köprüsü (Bosna’da, Vişigrad kasabasında). 9. Drina Köprüsü 10. Kanuni Sultan Süleyman KöprüsüKervansaraylar 1. Kervansaray (Sultan Süleymân İmâreti yakınında), 2. Kervansaray (Büyükçekmece’de), 3. RüstemPaşa Kervansarayı (Rodosçuk’ta), 4. KebecilerKervansarayı (Bitpazarı’nda), 5. Rüstem Paşa Kervansarayı (Galata’da), 6. Ali Paşa Kervansarayı (Bursa’da), 7. Ali Paşa Kervansarayı (Bitpazarı’nda), 8. Pertev Paşa Kervansarayı (Vefâ’da), 9. Mustafa Paşa Kervansarayı (Ilgın’da), 10. Rüstem Paşa Kervansarayı (Sapanca’da), 11. Rüstem Paşa Kervansarayı (Samanlı’da), 12. Rüstem Paşa Kervansarayı (Karışdıran’da), 13. RüstemPaşa Kervansarayı (Akbıyık’ta), 14. Rüstem Paşa Kervansarayı (Karaman Ereğlisi’nde), 15. Hüsrev Kethüdâ Kervansarayı (İpsala’da) 16. MehmedPaşa Kervansarayı (Hafsa’da), 17. Mehmed Paşa Kervansarayı (Burgaz’da), 18. RüstemPaşa Kervansarayı (Edirne’de), 19. Ali Paşa Çarşısı ve Kervansarayı (Edirne’de), 20. İbrâhim Paşa Kervansarayı (İstanbul’da).Saraylar 1. Saray-ı atîk tâmiri (Beyazıt’ta), 2. Saray-ı cedîd-i hümâyûn tâmiri (Topkapı’da), 3. Üsküdar Sarayının tâmiri (Üsküdar’da), 4. Galatasarayın eski yerine yeniden inşâsı (Galatasaray’da), 5. Atmeydanı Sarayının yeniden inşâsı (Atmeydanı’nda), 6. İbrâhim Paşa Sarayı (Atmeydanı’nda), 7. Yenikapı Sarayının yeniden inşâsı (Silivrikapı’da), 8. Kandilli Sarayının yeniden inşâsı (Kandilli’de), 9. Fenerbahçe Sarayının yeniden inşâsı (Fenerbahçe’de), 10. İskender Çelebi Bahçesi Sarayının yeniden inşâsı (İstanbul şehir dışında), 11. Halkalı Pınar Sarayının yeniden inşâsı (Halkalı’da), 12. Rüstem Paşa Sarayı (Kadırga’da), 13. MehmedPaşa Sarayı (Kadırga’da), 14. Mehmed Paşa Sarayı (Ayasofya yakınında), 15. MehmedPaşa Sarayı (Üsküdar’da), 16. Rüstem Paşa Sarayı (Üsküdür’da), 17. Siyavuş Paşa Sarayı (İstanbul’da), 18. Siyavuş Paşa Sarayı (Üsküdar’da), 19. Siyavuş Paşa Sarayı (yine Üsküdar’da), 20. Ali Paşa Sarayı (İstanbul’da), 21. AhmedPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda), 22. Ferhad Paşa Sarayı (Bâyezîd civârında), 23. Pertev Paşa Sarayı (Vefâ Meydanında), 24. SinânPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda), 25. Sofu MehmedPaşa Sarayı (Hocapaşa’da), 26. Mahmûd Ağa Sarayı (Yenibahçe’de), 27. MehmedPaşa Sarayı (Halkalı yakınında Yergöğ’de), 28. Şâh-ı Hûbân Kadın Sarayı (Kasımpaşa Çeşmesi yakınında), 29. Pertev Paşa Sarayı (şehrin dışında), 30. AhmedPaşa Sarayı (şehrin dışında), 31. AhmedPaşa Sarayı (Taşra Çiftlik’te), 32. AhmedPaşa Sarayı (Eyüp’te), 33. Ali Paşa Sarayı (Eyüp’te), 34. MehmedPaşa Sarayı (şehrin dışında, Rüstem Çelebi Çiftliğinde), 35. Mehmed Paşa Sarayı (Bosna’da), 36. Rüstem Paşa Sarayı (İskender Çelebi Çiftliğinde).Mahzenler 1. Buğday mahzeni (Galata Köşesinde), 2. Zift Mahzeni (Tersâne-i Âmirede), 3. Anbar (sarayda), 4. Anbar (Has Bahçe Yalısında), 5. Mutbak ve kiler (sarayda), 6. Mahzen (Unkapanı’nda), 7. İki adet anbar (Cebehâne yakınında), 8. Kurşunlu Mahzen (Tophâne’de).Hamamlar 1. SultanSüleymân Hamamı (İstanbul’da), 2. Sultan Süleymân Hamamı (Kefe’de), 3. Üç Kapılı Hamam (Topkapısarayında), 4. Üç Kapılı Hamam (Üsküdar Sarayında), 5. Haseki Sultan Hamamı (Ayasofya yakınında), 6. Haseki Sultan Hamamı (Bahçekapı’da), 7. Haseki Sultan Hamamı (Yahudiler içinde), 8. Vâlide SultanHamamı (Üsküdar’da), 9. Vâlide SultanHamamı (Karapınar’da), 10. Vâlide SultanHamamı (Cibâli Kapısında), 11. Mihrimah SultanHamamı (Edirnekapı’da), 12. Lütfi Paşa Hamamı (Yenibahçe’de), 13. MehmedPaşa Hamamı (Galata’da), 14. MehmedPaşa Hamamı (Edirne’de), 15. Kocamustafapaşa Hamamı (Yenibahçe’de), 16. İbrâhim Paşa Hamamı (Silivrikapı’da), 17. Kapıağası Yâkub Ağa Hamamı (Sulumanastır’da), 18. Sinân Paşa Hamamı (Beşiktaş’ta), 19. Molla Çelebi Hamamı (Fındıklı’da), 20. Kaptan Ali Paşa Hamamı (Tophâne’de), 21. Kaptan Ali Paşa Hamamı (Fenerkapı’da), 22. Müfti Ebüssü’ûd Efendi Hamamı (Mâcuncu Çarşısında), 23. Mîrmirân Kasımpaşa Hamamı (Hafsa’da), 24. Merkez Efendi Hamamı (Yenikapı dışında), 25. Nişancı Paşa Hamamı (Eyüp’te), 26. Hüsrev Kethüdâ Hamamı (Ortaköy’de), 27. Hüsrev Kethüdâ Hamamı (İzmit’te), 28. Hamam (Çatalca’da), 29. RüstemPaşa Hamamı (Sapanca’da), 30. Hüseyin Bey Hamamı (Kayseri’de), 31. Sarı Kürz Hamamı (İstanbul’da), 32. Hayreddin Paşa Hamamı (Zeyrek’te), 33. Hayreddin Paşa Hamamı (Karagümrük’te), 34. Yâkub Ağa Hamamı (Tophâne’de), 35. Haydar Paşa Hamamı (Zeyrek’te), 36. İskender Paşa Hamamı, 37. Odabaşı Behruzağa Hamamı (Şehremini’de), 38. Kethüdâ Kadın Hamamı (Akbaba’da), 39. Beykoz Hamamı, 40. Emir Buhârî Hamamı (Edirnekapı dışında), 41. Hamam (Eyüp’te), 42. Dere Hamamı (Eyüp’te), 43. Sâlih Paşazâde Hamamı (Yeniköy’de), 44. Sultan Süleymân Hamamı (Mekke’de), 45. HayreddinPaşa Hamamı (Tophâne’de), 46. Hayreddin Paşa Hamamı (Kemeraltı’nda), 47. Rüstem Paşa Hamamı (Cibâli’de), 48. Vâlide SultanHamamı (Üsküdar’da)