Mimarlar, bir konut tasarlarken yapı sahibinin isteklerini, konutu tasarlayacağı arsanın verileriyle değerlendirerek mimari çözüm açısından en yararlı olacak şekilde tasarım kararlarını vermek zorundadırlar.
İnsanlar daha teknolojinin olmadığı ilk çağlarda barınmak için konut olarak kum çukurları, mağaralar, kaya oyukları, ağaç kabukları gibi yerleri tercih ediyorlardı. Bu yerlerin tercih edilme sebebi aslında vahşi hayvanlardan, saldırılardan ve kötü havalardan korunmaktı. Asırlar geçip teknoloji geliştikçe tabii ki de insanların ihtiyaçları doğrultusunda yeni konut tipleri ortaya çıktı.
Yeni konut tasarımlarının ortaya çıkmasında da fiziksel, kültürel ve teknolojik çevreler büyük rol oynadı. Örneğin, farklı iklim bölgelerinde tasarlanacak binalar gerek plan özellikleri gerekse yapı malzemeleri bakımından birbirinden oldukça farklı olacaktır. Yurdumuzda Doğu Anadolu Bölgesi’nde soğuk bir iklimde yapılacak olan konut, toplu bir planlamayı, kalın duvarları, küçük pencereleri gerektirir. Daha ılıman iklim özelliği gösteren bölgelerde ise tercih edilen konutlar tabiatla kaynaşmış, açık planlı ve geniş teraslı olarak yapılabilir. Yazımızda farklı konut tiplerini hep beraber inceleyelim:
- Müstakil Ev (Tek Ev)
Birçok insanın hayalinde müstakil bir evde hayat sürmek yatıyor. Peki, tam olarak nasıl tanımlanır bu müstakil evler?
Büyük ya da küçük bir arsa içinde, dört tarafı serbest, genellikle 1-2 bazen de 3 katlı tek bir ailenin barındığı konutlardır. Tasarlandıkları bölgenin yapılanma koşullarına; bahçe, yol mesafeleri, kat yüksekliği gibi biçimlenmelerinin yanı sıra içinde yaşayacak ailenin sosyokültürel statüsünü de yansıtacak şekilde tasarlanan yapılardır.
Şehirlerin kalabalığından ve gürültüsünden uzakta kalmak isteyen aileler için de son derece ideal olan müstakil evlerde daha fazla mahremiyete sahip olabilir, daha rahat davranabilirsiniz. Örneğin, arabanızı evinizin önünde herhangi bir yere park edebilir, evlerinizde kendi ihtiyaç ve beğenilerinize uygun mimari dokunuşlar yapabilirsiniz.
- Teras Evler
Teras evler, eğimin fazla olduğu alanları kullanılabilir duruma getirme düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Arsanın eğimi ile biçimlenen konutlarda ana prensip konutların kayarak birbiri üstüne gelmesidir. Böylece bir konutun çatısı, diğer konutun terası olmaktadır. Özellikle Vietnam’da yaygın olan bu evler, sürdürülebilir kalkınma modeli olarak, kentsel tarım ve yağmur suyu geri dönüşümünün örneğini oluşturmaktadır.
Endişe verici düzeyde kirlilik tehdidi altında olan şehirlerde, Vietnam toplumunun geçim kaynağı olan pirinç tarlalarını hatırlatarak biraz olsun ortamı rahatlatmaktadır. Gelecekte tarım arazisi olmayan kentsel bölgelerde gıda talebini karşılamak için bir çözüm yolu olarak görünüyor.
- Apartman
Fransızcadan dilimize geçmiş olan ‘apartman’ sözcüğünün Türkçe karşılığı; çok katlı, birden fazla aileyi barındıran bina anlamına gelmektedir. Dünyada ve ülkemizde apartman tipi konutlar, en çok kullanılan yaşama alanı durumundadır. Çok sayıda aileyi barındırmasından dolayı ortak mülkiyet söz konusudur.
Apartmanlar bulundukları yerlere ve ailelerin ekonomik durumlarına bağlı olarak işlev ve estetik açıdan farklılıklar göstermektedir. Nokta blok, yıldız, T blok gibi farklı biçimlerde ve bir katta iki, üç, dört veya daha fazla daire olacak şekilde planlanabilmektedir.
Sanayileşmenin getirdiği ekonomik, demografik (nüfusbilimsel), teknolojik ve kültürel etkenlerin sonucunda bir gereklilik olarak ortaya çıkan apartman tipi konutlar, aynı büyüklükteki yapı arsasında tabakalaşması ile daha fazla kişiye barınma olanağı sağladığından büyük önem kazanmıştır.
Geçmişinin Antik Roma dönemine kadar uzandığı düşünülen bu tip konutların Avrupa’da ilk örneklerinin Paris’te; İstanbul’daki ilk örneklerinin ise Beyoğlu ve Galata bölgelerinde tasarlandığı bilinmektedir.
Botter Apartmanı 
Doğan Apartmanı
- Avlulu Evler
Avlu, evlerin orta kısmında bulunan, tercihe göre üstü açık ya da kapalı olan geniş bölümdür. Mimarlıkta atriyum olarak da adlandırılır. Türk mimarisinde avlular genelde üstü açık şekilde bırakılır. Eve giriş kapısı avluya açılır. Özellikle İç Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde görülen avlu geleneği genellikle önemli kişilerin evlerinde görülür. Birçok avluda süs havuzu bulunur. Çocukların oyunlar oynadığı, yaz günlerinde yemeklerin yendiği, eğlencelerin düzenlediği yerlerdir. Törenler avluda düzenlenir, dinî bayramlarda kurban, avluda kesilir. Avrupa mimarlığında avluların üzerinin cam ile kapatıldığı da olur.
- Prefabrik Evler
Duvar, kapı ve benzeri ekipmanların fabrikasyon şeklinde üretilip daha sonrasında evin yapılacağı beton platform üzerine oturtulan ev tipine prefabrik ev denir.
Ömürleri 45 ila 65 yıl arasında değişen bu evler, bilindiğinin aksine sadece yazları değil dört mevsim de ihtiyaca göre kullanılabilir. Ayrıca diğer konut türlerine göre de birçok avantaja sahiptir. Bu avantajlardan bazıları;
Uzun imalat sürelerini kısaltmaları ve işçilik maliyetleri daha az hale getirmeleri,
Modüler yapıda olduğundan dolayı önceden planlanarak ihtiyaca göre üretilmeleri,
Teslim sürelerinin diğer konutlara göre daha kısa olması ve çevreyi kirletmeden rahatlıkla oluşturulabilmeleri,
Isı ve ses yalıtımlarının diğer konutlara göre daha iyi olması ve deprem ve zemin kaymalarına karşı daha dayanıklı olmalarıdır.
- Sıra Evler
Sıra evler, birbirine art arda bitişik ortak duvarları olan, benzer plan tipine sahip, barınma amaçlı yapılmış ev dizinidir. Bu yapılar, 19.yüzyılın başlarında gerçekleşen Sanayi Devrimi ile gündeme gelmiştir. Kentlerde yoğunlaşan işgücüne, ucuz ve yeterli sayıda konut sağlamak amacıyla yapılmaya başlanmıştır. Aynı dönemde sıra evler, üst sınıf konutu olarak da yapılmıştır.
Sıra evler, dünyada birçok ülke için farklı anlamlar taşımaktadır. Genel olarak sıra evlerde sokağa bakan ve bahçeye bakan iki cephe bulunmaktadır. Barınma ihtiyacı bir veya iki aileye uygun şekilde düşünülerek planlanmıştır. Sıra evlerde ana sokağa bakan ön cephe bahçeye bakan arka cepheye göre daha bezemeli, gösterişlidir. Arka cephe olabildiğince yalın tutulmuştur.
İlk sıra ev örnekleri, 12. yy da Akdeniz’de “tüccar evleri” adı altında verilmeye başlanmıştır. Daha sonraları 18.yy da tekrar ortaya çıkan sıra ev kavramı tüccar evlerine benzer plan şemasına sahip olmasıyla birlikte toplumun sosyal yapısı sonucu ortaya çıkması noktasında ayrılmaktadır. Kendiliğinden oluşan tüccar evlerine karşılık, İngiltere’de sıra evler ilk örneklerinde iş alanları çevresinde plansız şekilde yapılaşsa da sonradan düzenli ve planlı olarak inşa edilmiştir.
Malta Konutları 
Bergen, Norveç
- Bungalov Tipi Konutlar
Türkiye’de pansiyon tarzı küçük tatil konutları olarak kullanılmaya başlayan bungalov evlerin yaygınlaşmasının en önemli sebebi, mimari yapıların inşasına izin verilmeyen bölgelerde de küçük ahşap bungalovların taşınabilir ve ekolojik yapıları nedeniyle kullanılabilmesidir. Doğal malzemeler kullanılarak oluşturulan bu konutlar hem ekonomik açıdan her bütçeye uygun imkanlar sunuyor hem de ekolojik açıdan doğa ile mükemmel bir uyum sağlayabiliyorlar.
İçerisinde oksijen sirkülasyonu olması nedeniyle ahşap ev romatizma, astım gibi birçok hastalığı önlemesiyle de tercih sebebi olmaktadır. Yaşayan prefabrik evler olarak da bilinen bungalov yapılar, betonarme evlere göre daha düşük maliyetli ve daha uzun ömürlü olmalarının yanı sıra aynı zamanda yapımı hızlı yapılardır.
Bungalov evler, ilk olarak 19. yy’ın ortalarında İngilizler tarafından Hindistan’da inşa edilmeye başlanmıştır. Hindistan’ın sıcak ve güneşli olan iklimine en dayanıklı şekilde inşa edilen ev zaman içinde ‘bungalov’ adını almıştır. Yapılan bu ilk bungalovlar zemine alçak şekilde inşa edilmiş olup geniş ve sarkıt sarkaçlarla korunan, geniş sundurmalardan oluşuyordu.
- Lojmanlar
Herhangi bir kuruluşun personel ve ailelerinin barınması için ilgili kuruluş tarafından sağlanan konut türü olarak kabul edilir. Çoğunlukla apartman dairesi şeklinde olan lojmanlar ilgili kuruluş tarafından piyasaya göre daha az bir kira ile ya da tamamen ücretsiz olarak hizmete sunulmaktadır. Lojmanlar, sıra evlerin çok katlısı ya da apartman ya da tek tipin egemen olduğu bir toplu konutun özelliklerini yansıtmaktadır. Ancak geçici konut olarak kullanıldıklarından, lojmanlarda bakım, onarım sorunları yaşanmaktadır.
- Villa Tipi Konutlar
Antik Roma döneminden beri üst sınıf bir kır evi olarak bilinen konut türüdür. Roma Cumhuriyeti’nin devrilmesinden sonra ise villalar gittikçe önemli hale geldi ve bazen manastır olarak da kullanılmak üzere kiliselere transfer edildi. Modern mimarlığın popülerlik kazanmasıyla birlikte pek çok fütüristik üsluplu villalar inşa edildi.
Kelime anlamı olarak ise villa; genellikle yazlık veya şehir dışı alanlarda tercih edilen bahçeli, havuzlu ve gösterişli yapılar olarak karşımıza çıkıyor. Genellikle doğa manzaralı olması ile büyüleyen ve deniz manzaralı olarak da tercih edilebilen yapılardır. 2,3,4 kata kadar çıkılabilmesi sayesinde geniş yaşam imkânı sunan geniş konut seçeneğidir.
Bazı villa tipleri:
İkiz villalar; yapı bakımından 3 tarafı açık, 1 tarafı da kapalı olan villa tipidir. Villaları birbirine bağlayan ortak noktaya sahip olunduğu için ikiz villa adını almıştır.
A tipi villalar; 4 katlı inşa edilmiş olarak karşımıza çıkan hamam, spor salonu gibi tüm ihtiyaçları sunan lüks yapılardır. Yapıların tüm çevresi izole edilmiştir ve müstakil bahçe seçenekleri de vardır.
Loft villalar; tek kat üzerine ek bir kat çıkmasıyla oluşan villa yapılarıdır. Kelime anlamı olarak açıklamak gerekirse de loft; çatı veya çatı katı olarak tanımlanabilir. Bu tip yapıların ortaya çıkış sebebi ise çok amaçlı kullanım alanları oluşturmak isteyenlere çözüm sunmaktır.
A Tipi Villa 
Loft Villa 
İkiz Villa
Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.